O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

Yaman davlatiga qarshi urushda foydalanmoqchi bo‘ladi. Yaman shohi
Rafi’ ham Navro‘zni qo‘shiniga lashkarboshi qilib tayinlaydi va Yaman
davlati qo‘shinlariga qarshi jangga otlantiradi. Ikki davlat o ‘rtasida jang
boshlanadi. Gul jang oldidan Yaman tomonga choparlar yuboradi. Ya­
man shohining Bahrom degan lashkarboshisi bor edi. Uning «qonxo‘r»
laqabi bor edi. U Navro‘zga hasad qilib yurardi. Shuning uchun birinchi
b o iib jang maydoniga chiqadi. Jang paytida Bahromni Gul qilich bi­
lan chopib tashlaydi. Shu payt Navro‘z na’ra tortib maydonga otiladi.
Ikki sarkarda yakkama-yakka olishuvga tayyorlanadilar. Olishuv avjiga
chiqqan paytda Gul Navro‘zni ovozidan tanib qoladi va hushidan ketib
yiqiladi. Niqobdagi lashkarboshi Gul ekanini Navro‘z sezib qoladi va
qilichini uloqtirib, o ‘zini yerga otadi.
Bu voqeadan keyin Yaman va Adan podshohlari urushni
to‘xtatadilar. Har ikkala mamlakat shohlari Gul bilan Navro‘zga qattiq
bogManib, ularga suyanib qoladilar. Shu orada farzandlarini yurtma-yurt
izlab yurgan Navro‘z bilan Gulning otalari kelib qoladilar. Har ikkala
sevishgan yoshlar qayerda yashashlari kerakligi to‘g ‘risida hammalari
uzoq bahslashadilar. Shunda Navro‘zning otasi Farrux bahslashayotgan
shohlarga mamlakatlami birlashtirib, hamjihat bo‘lib yashashni taklif qi­
ladi. Hukmdorlar Farruxning maslahatini qabul qiladilar. Farxor, Adan,
Yaman va Navshod davlatlari birlashadi va Navro‘z shoh bo‘ladi.
Doston mazmunidan ko‘rinib turibdiki, xalq dostonlaridagi motivlar
- farzandsizlik, tush va safar motivlari mazkur dostonning asosiy syuje-
tini tashkil qiladi.
X V I 1 asrdan keyin yaratilgan romantik dostonlaming deyarli ham-
masida “Gul va Navro‘z” dostonidagi motivlar bor. Jumladan, Nishotiy-