O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

Buyon kelgach safardin mahliqoyim.
Qonimni hajr ila to‘kti yozuqsiz,
Dudog‘ingdin tilarman xun bahoyim.
Farah qil, Lutfiykim, dildor keldi,
Ijobat bo‘ldi hazratta duoyim.
Bu qadar maftunkor, jozibali, ayni paytda jafokor yor tasviri dunyo­
viy muhabbatga bo‘lgan tashnalikdan paydo bo‘lgan. Yorning g ‘azalda
keltirilgan harnma sifatlari, tashqi go ‘zalligi 
tansiq us sifot san’atini hosil
qilgan.
Ayrim hollarda yorning jafosidan, noz-karashmalaridan azob chek-
kan qahramon umidsiz kayfiyatga tushganday bo‘lib tuyuladi. Aslida
baytlarning ma’nosi umidsizlikni emas, balki hijronning avj cho‘qqisini
ifoda etadi. Quyidagi baytlarga e ’tibor bcraylik:
Janozamning kovurgokina bogiang nomai shavqim
Kim, ul nomehribon topqay xabar bu joni zorimdin.
Ayur Lutfiy aning uzrin ne deb, mahsharda bo‘lg‘aymen,
Jafo birla agar qonim to‘kub o ‘tsa mazorimdin.
Oshiqning ma’shuqaga yetkazmoqchi bo‘lgan oxirgi orzusi bor:
oshiq janozasi kuni ma’shuqaga aytolmagan dardlarini nog‘ora sadolari
orqali yetkazishni vasiyat qilmoqda, toki rahmsiz yor marhum oshiqning
ohu zorlaridan xabar topsin.
Bu baytda oshiqning o ‘kinchi yoki zolim yoridan yuz o'girish kayfi-
yati yo‘q, aksincha, qabrda yotganda ham yorning jatolarini qabul qiladi,
chunki oshiqning muhabbati abadiy. Chinakam muhabbatning samimiy
ifodasi, oshiqlik qismatini bo‘yniga olish ana shudir.
458

---

Lutfiy g ‘azallarida oshiqlikning qismati faqat his-tuyg‘ulaming osh-
kora ifodasiga b o g iiq bo‘lib qolmay, balki hijron azoblaridan zavqla-
nish, mahzunlik orqali ichki dardni yuzaga chiqarishda ham namoyon