O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

Base, goho inoyattin aliftek oshiqlaming joni orasig‘a kirarmen va
goho o ‘q bila naydek har kimga qadalsam, mening zahrimdin jon eltmas.
Yana men ul qushturmenkim, oshiqlar meni havodin tutarlar. Andoqki,
muallif aytur.
Bayt:
Havo qilsa o ‘qung jon saydi uchun,
Ani ko‘nglum qushi tutqay havodin.
Gar havo qilsa yuraktin o ‘tgali novaklaring,
Jon bila ko‘nglum qushi tutqay havodin, ey begim.
(*sahm - qqo‘rquv, xavf; * tug‘dori - tuvadoq nomli yirik qush.)
Yaqiniy jon qushini oshiqlaming umumlashma obrazi sifatida ya-
ratadi. Oshiqlar o ‘zlikdan voz kechib, jon qushining qanoti bilan ucha-
dilar, hatto jon qushining bir dona patim topganlarida, bu qanotdir, deb
o ‘zlarida y o ‘q shod bo'ladilar.
Yana jarosundek yigitlar maydonda mening qanotim birla uchar-
lar. Yana men ul xumoyi avji* izzatturmenkim, agar parvoz qilsam
forig‘bol* ozodalar* mening yungumni jon qushining qanoti deb quvo-
nurlar. Andoqki, Xojagi Atoyi aytur:
406

---

Bayt:
Ul shahsuvor tirkashining o ‘qining yungi,
Jon qushining tiriklata yulg‘on qanotidur.
Yana agar karvonlarg‘a badraqa* bo‘lmasa, yo ‘lni oziqurlar va men
badraqasiz yo'lni tuz borurmen. Base, har qayda tarozu bo‘lsam, meni
tortay degan kishilar jon tortarlar. Andoqki, Xoja Xisrav Dehlaviy mah-
bub engindin jong‘a tegib, aytur:
Dar dilam tirat tarozu meshavad,
K-az daruni sina jonro bar kashad
(Dilimda o ‘qing tarozu bo"Jib, ko‘ksimdagi jonni tortadi).
Yana nayshakarkim, imon halovatining totli so‘zidindur, mening
birla bir yerda butub ulg‘ayibtur. Ey uyotsiz Yo(y), sen meni ko‘rgach,
qo‘rquv sahmimdin* o ‘zungga to‘ldurursen”.