O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

uning ijod ahli o ‘rtasidagi yuksak mavqeini baholash mumkin. Albatta,
Sakkokiyning shu qadar e ’tiborga sazovor va mashhur shoir b o iib ka-
mol topishida davming ijtimoiy-siyosiy vaziyati, temuriylaming badiiy
ijodga, ilm-fanga bo‘lgan e’tibori omil bo‘ldi.
Sakkokiy she’rlari o ‘z davridagi ijod ahli g ‘azal!aridan shunisi bi­
lan alohida aajralib turadiki, uning ma’shuqasi dunyoda tengsiz, unga
monand bironta zot yo ‘q. Buning tasdig'i sifatida 
Boyungdek butmadi
bo ‘ston aro sarvi ravon, ey jo n  misrasi bilan boshlanuvchj g ‘aza!ini olib
ko‘raylik.
G'azalning birinchi baytidanoq bunday sarvqomat go‘zal nafaqat
odamzod nasli orasida, hatto tabiatda ham yaratilmagan, uning yuzi sin-
gari go ‘zallik gullar orasida ham hali bu olamga kelmagan:
Bo'yungdek butmadi bo‘ston aro sarvi ravon, ey jon,
Yuzungtek ham ochilmadi chamanda guliston, ey jon.
Oshiq ma’shuqaga yetishish uchun har qanday jabru jalolarga, hatto
ma’shuqaning “o ‘qi”ga - kipriklariga mushtoq, o ‘q inson tanasiga zarar
yetkazganiday, ma’shuqaning kiprik qoqishi oshiqning qalbini o ‘qning
yarasidan ham og ‘ir ahvolga soladi. Oshiq, yorim qachon menga o‘qini
otarkin deya ko‘zi to‘rt bo‘lib kutadi:
0 ‘qunguzning bashoqinga ko‘ngul mushtoqu ko‘z oshiq,
Bular taloshmoqin bo‘ldi ul ikki ora qon, ey jon.
477

---

Ma’shuqaning tashqi qiyofasi tasvirida Sakkokiy go'zal mubolag‘a
yaratadi - yoming sochlari nafaqat oshiqqa, balki butun Rum ahliga xud-
di Habash lashkarining kuch-qudrati barobarida g ‘orat yetkazishi mum-
kin. Agar shunday hodisa sodir bo‘Isa, “k o ‘ngul mulkida” - oshiqning
qalbida aslo omonlik boim aydi, uning qalbi vayron bo‘ladi: