O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

she’rshunoslik, xususan, sharq mumtoz poetikasi munosabati bilan nom-
lari bizga noma’lum b o iib kelgan ko'plab turkiy va forsiyzabon shoir­
laming nomlarini adabiyot tarixiga olib kirdi. Imon Ziyovuddin Forsiy,
Jalol Samarqandiy, Umid Kamoliy, Mavlono Sayfiddin, Muhammad
Ganjaviy kabi bir qator shoirlar Temuriylar davri adabiyotida m aium
mavqe egallaganini anglash mumkin. Ayni paytda Shayx Ahmad Taro­
ziyning o ‘zi ham zamonasining iste’dodli shoiri boiganini mazkur asa­
rida keltirgan g ‘azallaridan bilamiz.
Mustahkam poydor davlat, hukmdorlaming adabiyotga muhabba­
ti va e ’tibori Xuroson va Movarounnahrdagi adabiy jarayonga, ilm-fan
ravnaqiga katta ta’sir o‘tkazgani haqiqat. Bu davrda o ‘zbek va fors ada­
biyoti yonma-yon kamol topib bordi. 0 ‘zbek adabiyoti, bir tomondan,
o ‘z an’analari negizida, ikkinchi tomondan, fors adabiyoti tajribalari
ta’sirida tobora rivoj topdi. 0 ‘zbek adabiyotida yangi janrlaming paydo
b oiish i va mavjudlarining takomili ham buni tasdiqlaydi. 0 ‘zbek nasri
va she’riyatida o ‘ziga xos Xuroson usuli paydo b o id i. Bu adabiy usul-
ning muhim xususiyatlaridan biri shuki, badiiy va ilmiy asarlar ifodasida
fors, arabiy so ‘z hamda iboralardan, atamalardan, forsiy tilga xos jumla
tuzish qoidalaridan keng foydalanilgan. Bu holat oikadagi etnik sharoit
ta’sirida yuzaga kelgan edi.
Umuman, Temuriylar davri yangicha tafakkur mahsuli boigan ada-
biyotni paydo qildi. Keyingi davrlarda - Temuriylar saltanati parchala-
nib, uch xonlik barpo boigandan keyin ham, Temuriylar davri adabiyoti
an’analari davom etdi. Hindistonda Boburiylar saltanati natijasida yuza­
ga kelgan o ‘zbck adabiyoti ham bevosita va bilvosita Temuriylar davri
adabiyotining mahsulidir.
.337

---