O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi abu ali ibn sino nomidagi buxoro davlat tibbiyot instituti

Javob: 
 
Falaj simptomlari 
Markaziy falaj 
Periferik falaj 
Mushak tonusi 
oshgan 
pasaygan 
Reflekslar 
Pay reflekslari oshgan, 
qorin reflekslari pasaygan 
yoki yo‘q 
Pay reflekslari va teri 
reflekslari pasaygan yoki 
yo‘q 
Patologik reflekslar 
bor 
Yo‘q 
Sinkineziyalar 
bor 
Yo‘q 
Mushak atrofiyasi 
Yo‘q 
yaqqol 
Qayta tug‘ilish reaksiyasi 
Yo‘q 
bor 
 
 
10-savol. Yuz nervi nevritining klinikasi. 
 
Javob: 
Yuz nervinning patologiyasi uning markaziy va periferik neyronlari zararlanganda 
kuzatiladi. Yuz nervining markaziy falajligi 
tractus corticonuclearis
ning xohlagan biror 
qismi (bosh miya po‘stlog‘i, 
corona radiata
, ichki kapsula, miya oyoqchalari, ko‘prik) 

---

504 
zararlapganda kuzatiladi. Bunda yuzning yuqori muskullari deyarli ziyon ko‘rmasdan, 
faqat qarama-qarshi tomondagi pastki muskullar falajlanadi, chunki VII nervning yuqori 
yadro hujayralari ikki tomonlama po‘stloq nervlanishiga egadir. Periferik neyronning 
zararlanishi shu tomondagi hamma muskullari falajlanishiga va yuzning butunlay 
qiyshayib qolishiga olib keladi. Bunday holatda lablar sog‘lom tomonga tortilib ketadi, 
falajlangan tomonda og‘iz burchagi pastga qiyshayib, harakatlanmaydi, burun-lab 
burushmasi yo‘qoladi. Falajlangan tomonda ko‘z yorig‘i kattalashadi. Yuqori va pastki 
mimik sinovlar zararlangan tomonda bajarilmaydi va ko‘z yorig‘i yaxshi yopilmaydi, 
ko‘z olmasi yuqoriga tortib ketadi (Bella belgisi). 
n. petrosus superficialis
gacha bo‘lgan 
naycha ichidagi o‘zgarishlarda falajlapgandan tashqari ko‘z yoshining qurishi, ta‘m 
buzilishi va so‘lak oqishi kuzatiladi. Agar zararlanish yuqorida ko‘rsatilgan shoxchaning 
qaytishidan keyin joylashsa, mimika muskullarning falajligi, giperakuziya, so‘lakning 
kamayishi va ta‘m buzilishidan tashqari 
canalis nasolacrimalis
ochilib qolishi tufayli 
ko‘z yoshining qurishi o‘rniga, ko‘z yoshi to‘xtamay oqishi ro‘y beradi. Yuz nervning 
n.stapedius
boshlanishigacha bo‘lgan va 
chorda tympani
yuqorisidagi qismi 
shikastlangan taqdirda falajlik, yosh va so‘lak oqishi, ta‘m buzilishi ro‘y beradi. Yuz 
nervining 
chorda tympani
– qaytishigacha bo‘lgan masofada yoki sirtga chiqqandan 
keyingina shikastlanganda boshqa belgilarsiz faqat mimik muskullarning falajliga 
kuzatiladi.