O'zbekiston respublikasi oliy va orta mahsus ta’lim vazirligi

Reja:

• 
  1. Fizikaviy omillar
  
• 
  2. Kimyoviy omillar " 3. Biologik omillar
  

• 
  Fizikaviy omillar. Mikroorganizmlarga fizikaviy omillardan sovuq va issiq harorat, quritish, yorug‘lik energiyasi, ultratovush va bosim ta’sir ko‘rsatadi.
  
• 
  Harorat. Har bir mikroorganizmlarning hayot faoliyati ma’lum harorat bilan chegaralangan. Asosan, uch harorat mavjud minimal harorat— mikrob hujayrasi bu haroratda bo‘linib ko'paymaydi, opti-mal harorat — mikroorganizmlar o'sib bo‘linib ko'payishi uchun qulay harorat hisoblanadi, maksimal harorat — mikrob hujayrasining rivojlanishi sekinlashadi yoki to‘xtaydi. Barcha mikroorganizmlar haroratga nisbatan psixrofillar, mezofillar va termofillarga bo‘linadi.
  

611

• 
  Quritish. Mikroorganizmlarning normal hayoti uchun suv zarur. Quritish ta’sirida sitoplazmatik membrananing butunligi buziladi, natijada mikrob hujayrasining oziqlanishi to‘xtab, hujayra nobud bo‘ladi.
  
• 
  Quritish ta’sirida mikroblaming o‘lishi turlichadir. Masalan, patogen meningokokk, gonokokk, leptospiralar, treponema va bosh-qalar quritish ta’sirida bir necha daqiqadan so‘ng nobud bo‘ladi. Vabo vibrioni 2 kungacha, salmonellalar 70 kun, sil mikobak- teriyasi 90 kungacha saqlanishi mumkin. Sil kasalligi bilan kasallan-gan bemoming qurigan balg‘amida sil qo‘zg‘atuvchisi qurigan oqsil qobig‘i bilan o‘ralgan bo‘ladi. Shuning uchun u 10 oygacha saqlanishi mumkin.
  
• 
  Quritishga va boshqa omillarga sporalar juda chidamlidir. Kuydirgi batsillasining sporasi 10 yilgacha, mog‘or zamburug‘lari 20 yilgacha saqlanadi.
  

•