O'zbekiston respublikasi oliy va orta mahsus ta’lim vazirligi

5.1-rasm. Adutqi zamburug i a - alohida hujayra:!; b - kurraklanisht; v - qjrahb ulrurma^an hujayralar zarym; r
- a:ko:poralar ualradat

• 
  Askomitsetlar (Ascomysetes) - askomitsetlar yuqori taraqqiy etgan zamburug‘larga kiradi. Mitseliysi to‘p hujayrali yaxshi rivojlangan, ammo mitseliysiz shakllari ham bor. Bu sinfga achitqilar kiradi. Tabiatda keng tarqalgan, oziq-ovqat sanoatida ahamiyati katta aspergillus va penitsillium mog‘orlari ham shu sinf vakillaridir.
  
• 
  Askomitsetlar va bazidiyamitsetlar jinsiy ko’payishning o‘ziga xos xususiyatlari bilan ajralib turadi. Ular zigota paydo bo’ish bilan reduksion bo‘linish yuzaga keladi. Natijada qobiq strukturalar ichida yoki tashqarisida 4 ta 8 ta jinsiy gapliod sporalar hosil bo’ladi.
  

527

• 
  Achitqilar haqida umumiy tushuncha. Achitqilar tabiatda keng tarqalgan, bir hujayrali harakatlanmaydigan organizm. Ular tuproqda, mevalarda, ayniqsa, pishib yetganlarida, o'simliklar barglarida uchraydi. Ko'p achitqilar xojalikda va sanoatda ishlatiladi.
  
• 
  Achitqilarning texnik ahamiyati ularning qandni etil spirti va gazga (SOz) aylantirib berish qobiliyatiga asoslanganligi. Bu bilan bogMangan holda qadimdan ular qandli go ‘ziqorinlar yoki saxaromitsitlar nomini olgan. Achitqilar tarkibida yuqori miqdordagi oqsil va vitaminlar (B_b B₂, Bz, nikotin kislotasi) tutgani bilan ajralib turadi. Achitqi hujayrasining o'lchami odatda 10-15 mkm dan oshmaydi.
  

528

6.