|
III Yakuniybosqich (5 daqiqa)
|
Mashg'ulot yakuni:
Faol ishtirok etgan o'quvchilarni javoblarini izohlab baholaydi.
Uyga vazifani berilishi:
Kelgusi mashg'lotga vazifa va uni bajarish yuzasidan yo'riqnoma beradi. (6-ilova)
|
Baholari bilan tanishadilar.
Topshiriqni yozib oladilar.
|
109
1-ILOVA
Mikrobiologiya” fanidan o’quvchilarning bilimini baholash mezoni.
T/r
|
Mezonlar
|
Baho
|
1
|
Olgan bilimlarini ishlab chiqarishda qo’llay oladigan,ushbu fanni boshqa fanlar bilan bog’lay oladigan,mustaqil ish va vazifalarini to’liq bajaradigan va yangilik kiritishga intilgan,har jixatdan boshqa o’quvchilarga o’rnak bo’ladigan
|
5
|
2
|
O’quv ko’rgazmali qurollardan foydalana oladigan,olgan bilimlarini xalq xo’jaligidagi o’rnini to’g’ri tushungan,mustaqil fikrlay oladigan,olgan bilimlarini tushuntirib bera oladigan
|
4
|
3
|
Darslarda 95 % gacha qatnashgan,ma’ruza matnni yozgan,o’quv qurollari to’liq bo’lgan,adabiyotlardan foydalanishni bilgan
|
3
|
4
|
Ta’lim standartlarida belgilangan bilim va ko’nikmalarni 55% dank am o’zlashtirgan o’quvchilar
|
2
|
Izoh: O’quv dasturining mantiqan tugallangan bo’limi bo’yicha o’quvchi albatta baholanadi va natijasi o’tish balidan 3 ball past bo’lganda qayta nazorat belgilanadi.
2-ILOVA
Slaydlarni namoyishi va mavzu bo'yicha asosiy nazariy holatlari
MAVZU. SUT, SUT MAHSULOTLARI VA TUXUM MIKROBIOLOGIYASI
Reja:
Sut mikrobiologiyasi.
Mikroblar ta sirida sutning buzilishi.
Sut mahsulotlari mikrobiologiyasi.
Tuxum mikrobiologiyasi.
Sut - bu hayvonlaming alohida omani, ya’ni yelini ishlab chiqaradigan suyuqfikdir. Sut tarkibida inson iste’mol qiladigan yuqori sifatli oqsil, kalsiy, A vitamini, riboflabin va V vitamini kompleksiga mansub bo‘lgan boshqa moddalar ko‘p.
Sigir suti tarkibida 120 dan ortiq turli xil moddalar bor. Shu jumladan 20 xil yog1 kislota, 25 xil aminokislota, 30 xil mineral modda, 23 xil vitamin, shuningdek 4 xil sut shakari bor. Sut tarkibida odam organizmining normal rivojlanishi uchun zarur bo‘lgan aminokislotalar mavjuddir. Bu kislotalar boshqa manbalarda uchraydigan oqsillardan farq qiladi.
P.Pavlov sutni odam oziq mahsuloti sifatida xaraktcrlab: «Inson ovqati turlari orasida sut tabiat tayyorlagan ovqat sifatida juda yuqori o'rinni cgallaydi. bu mcditsina tajribalarida ham ko'p marta c’tirof qilingan» deb yozadi. Umuman sut doimo eng ycngil hazm bo‘luvchi ovqat hisoblanib, u darmoni yo‘q odamlarga va oshqozon, buyrak kasali bilan og'rigan bcmorlarga ichiriladi. Sigirlar sutida 87,5% suv, 3,8% yog\ 3,3% umumiy oqsillar, 4,7% shakar. 0,7% ni mineral moddalar tashkil ctadi.
Hayvonlar sifatli oziqlar bilan boqilsa, sut toza sog‘ib olinsa, tez sovutilsa, unda shuncha lizotsin modda ko‘p bo‘ladi va antimikrobli fazasi uzoq masalan, 0°C da 48 soat, 5°C da 36 soat, 10°C da 24 soat, 25°C da 6 soat, 30°C da 3 soat va 37°C da faqat 2 soat davom etadi. Ammo shuni aytish kerakki, pasterizatsiyalangan sutni bunday saqlash mumkin emas. Chunki sut pasterizatsiyalanganda, ya’ni yuqori temperatura bilan ta’sir etganda, antimikrobli moddalar parchalanadi va uning antimikrobli xususiyati yo‘qoladi.
Sut kislota hosil qiluvchi bakteriyalar asosan ikkita gruppaga boMinadi.
Gomofcrmcntativ sut kislota hosil qiladigan streptokokklar.
Geterofermentativ sut kislotadan tashqari uchuvchi kislotalar, etil spirti, karbonat angidrid gazi, vodorod va boshqa kislotalami hosil qiladi.
Mikroblar ta’sirida sutning buzilishi. Yangi sog ilgan sutni noto g ri saqlash natijasida undagi antimikrobli moddalar yo‘qoladi va turli zararli mikroblaming ko‘payishi uchun sharoit tug‘iladi, sutning sifati buziladi.
Pastcrlangan sutga mikroblar tushsa, u pastcrlanmagan sutdan tcz buziladi. Pasterizatsiya turli rcjimlarda o'tkaziladi;
1 uzoq muddatli pastcrlash - bunda sut 63-6S°C gacha isitilib, shu temperatura 30 minut davomida saqlanadi;
qisqa muddatli pastcrlash - bunda sut 72-74°C gacha isitalib, 10-15 sckund davomida saqlanadi;
darhol pasterlash - bunda sut 85-87°C gacha isitiladi, ammo bu tcmpcraturada saqlanmaydi;
sutni 95-97°C gacha pastcrlab uni 10 minut davomida saqlanadi. Bu, achitilgan sut mahsulotlarini tayyorlashga qo'llanadi.
Keyingi vaqtlarda ultrapastcrlash usuli ham qo’llanmoqda Bu usulda sut maxsus apparatda 105-150°C gacha bir necha sekund davomida isitiladi, xolos.
110
3-ILOVA
Nazorat savollari
Sut mikroflorasini tushuntiring.
Sutdagi mikroblar qanday aniqlanadi?
Sutni saqlashda nimalarga e’tibor berish kerak?
Sutda mikroblar qanday kasalliklarni keltirib chiqaradi?
Qaysi sut mahsulotlari tarkibida mikroorganizmlar tez rivojlanadi?
Sutdan mikroorganizmlar yordamida qanday mahsulotlar olinadi?
Tuxum mikroflorasini tushuntiring.
4-ILOVA
Kichik guruhlarda ishlash qoidasi
O'quvchilar ishni bajarish uchun zarur bilim va malakalarga ega bo'lmog'i lozim.
Guruhlarga aniq topshiriqlar berilmog'i lozim.
Kichik guruh oldiga qo'yilgan topshiriqni bajarish uchun etarli vaqt ajratiladi.
Guruhlardagi fikrlar chegaralanmaganligi va tayziqqa uchramasligi haqida ogohlantirilishi zarur
Guruh ish natijalarini qanday taqdim etishini aniq bilishlari, oqituvchi ularga yo 'riqnoma berishi lozim.
Nima bo'lganda ham muloqotda bo'ling, o'z fikringizni erkin namoyon eting.
Guruhlarga bo’lib topshiriq beradi va bajarganliklariga qarab baholanadi.
1-guruh
2-guruh
3-guruh
4-guruh
Guruhlar bildirgan fikrlarni keyingi guruhlar takrorlamasligi uchun diqqat bilan
eshitib, bir xil ma'lumotlarni o'chirib boradilar. Muammoni bahsga aylantirish kerak
emas. Ularni o'qituvchini o'zi asoslab xulosa yasashi va baholashi kerak.
111
5-ILOVA
Kichik guruhlarga berilgan topshiriqlar
Sut, sut mahsulotlari va tuxum mikrobiologiyasini o’rganish
> f
|
> f
|
4
|
> f
|
Sut
|
Mikroblar
|
Sut mahsulotlari
|
Tuxum
|
mikrobiologiyasi.
|
ta’sirida sutning
|
mikrobiologiyasi
|
mikrobiologiyasi
|
taxlilini tuzish
|
buzilishi taxlilini
|
taxlilini tuzish
|
taxlilini tuzish
|
|
tuzish.
|
|
|
O’qituvchi ko’rsatma beradi va yo’naltiradi
Do'stlaringiz bilan baham: |
