Streptokokkus laktis (Streptococcus laciis)sporasi/ tayoqeha Bu bakteriyalar bir-biriga zanjir halqalari shaklida ulanib turadi va 30-38°C issiqlikda yaxshi rivojlanadi. Ular mono va disaxaridlami osonlik bilan parchalab, 1% gacba sut kislota hosil qiladi.
2 Laktobakterium bulgarikum (Lactohacterium bulgaricum) 15 dan 20 mikrongacha kattalikdagi sporasi/ tayoqeha. Bu bakteriyalar glyukoza, golakto/a va lakto/ani bijgitib 3,2% gaeha sut kislotasi hosil qiladi. 40-48°C haroratda yaxshi rivojlanadi.
3. Bakterium delbryukki (Bacterium Delhriickii)bolgar tayoqehasiga o xshaydi. Bu bakteriyalar sanoatda sut kislotasi hosil qilish uchun ishlatiladi. Ular oziqlanayotgan muhitga oq bo'r qobshilsa, to plangan sut kislotasining miqdori 19%gayetib qoladi.
4. Bakterium brassika (Bacterium Brussicae) va bakterium kukkumeris fermenti (Bacterium cuccumeris fermentati). Bu bakteriyalarning birinchisi karam, ikkinchisi esa bodring tuzlashda ishtirok ctadi.
Sporasiz, harakatsiz grammusbat tayoqchalardan (0,5 x 0,7-2,0 mkm) iborat va propionibacteroiae oilasiga birlashtirilgan. Bakteriya DNKsi da GS miqdori 65,0-68,0 mol % ni tashkil kiladi. Bu bakteriyalar ikki guruhga boclib o‘rganilgan, ya’ni klassik va teri propion bakteriyalari. Ilgarilari teri propion bakteriyalar korinebakteriyalarga kiritilgan. Propion kislota hosil kiluvchi bakteriyalarning klassik guruhi hozirgi zamon klassifikatsiyasi bo‘yieha ilgari yozilgan 11 ta o‘miga 4 ta turga bo‘lingan (P.freudenreichii, P.thoenii, P.gensenii, P.acidipropionici).
■ Propion kislotali bijgish jarayonidan oziq- ovqat mahsulotlari ishlab chiqarishda foydalanish. Propion kislotali bakteriyalar qadimdan qattiq pishloq tayyorlashda qoilanib kclinadi. Ularning pishishida P.shermoniidan tashqari Streptococcus thermophilus, Lactohacterium helveticum, Llactisturiga kiruvchi sut kislotali bakteriyalar ishtirok ctadi.
98 ILOVA
Nazorat savollari Sirkakislotalibijg ‘ishniqaysibakteriyalarkeltiribchiqaradi?
Limon kislotasi qaysi sohalarda qo‘llaniladi?
Limon kislotasi ishlab chiqarish necha bosqichda amalga oshadi?
Pektinli bijg‘ishni qaysi bakteriyalar keltirib chiqaradi?
0‘simliklar azotni qanday o‘zlashtiradi?
Chirish va tutashning bir-biridan farqi nimada?
Chirish - nima? Tutash - nima?
Nitrifikatsiya jarayonini tushuntiring.
Ammoniy tuzlari qanday bakteriyalar ta’sirida oksidlanadi?
Nitrifikatsiya jarayonini birinchi bo‘lib kim o‘rgangan?
Azot to‘plovchi bakteriyalar nima deb ataladi?
Denitrifikatsiya jarayonini tushuntiring. ILOVA
Kichik guruhlarda ishlash qoidasi O'quvchilar ishni bajarish uchun zarur bilim va malakalarga ega bo'lmog'i lozim.
Guruhlarga aniq topshiriqlar berilmog'i lozim.
Kichik guruh oldiga qo'yilgan topshiriqni bajarish uchun etarli vaqt ajratiladi.
Guruhlardagi fikrlar chegaralanmaganligi va tayziqqa uchramasligi haqida ogohlantirilishi zarur
Guruh ish natijalarini qanday taqdim etishini aniq bilishlari, oqituvchi ularga yo 'riqnoma berishi lozim.
Nima bo'lganda ham muloqotda bo'ling, o'z fikringizni erkin namoyon eting.
Guruhlarga bo’lib topshiriq beradi va bajarganliklariga qarab baholanadi.
1-guruh
2-guruh
3-guruh
4-guruh Guruhlar bildirgan fikrlarni keyingi guruhlar takrorlamasligi uchun diqqat bilan eshitib, bir xil ma'lumotlarni o'chirib boradilar. Muammoni bahsga aylantirish kerak emas. Ularni o'qituvchini o'zi asoslab xulosa yasashi va baholashi kerak.
99
5-ILOVA
Kichik guruhlarga berilgan topshiriqlar
Aerob jarayonini o’rganish
> f
> f
4
> f
Oksidlovchi
Sirka kislotali
Limon kislotasi
Limon kislotali
bijg‘ishlar
bijg‘ish jarayoni
ishlab
bijg‘ish jarayoni
taxlilini tuzish
tushunchalari
chiqarishning
taxlilini tuzish
taxlilini tuzish
usullari
taxlilini tuzish
* к
* к
* к
* к
Ж
O’qituvchi ko’rsatma beradi va yo’naltiradi
> <
> f
> f
> f
> f
Oksidlovchi
Sirka kislotali
Limon kislotasi
Limon kislotali
bijg‘ishlar
bijg‘ish jarayoni
ishlab
bijg‘ish jarayoni
taxlilini taqdim
tushunchalari
chiqarishning
taxlilini taqdim
etadilar
taxlilini taqdim
usullari
etadilar
etadilar
taxlilini taqdim
etadilar
Berilgan javoblar muxokama va taxlil qilinadi
6-ILOVA Uyga vazifa O’tilgan mavzuni o’zlashtirish
Mavzuga doir testlar tuzish (kamida 5 ta)
100 Nazariy o'quv mashg'ulotining o'qitish texnologiyasi 12-Mavzu: Infeksiya, ularning manbalari va tarqalish yo’llari O'quv mashg'ulotining o'qitish texnologiyasi modeli
Vaqt 80
Ta’lim oluvchilar soni
O'quv mashg'ulot shakli va turi
Nazariy: to'liq o'quv mashg'uloti.
O'quv mashg'ulot rejasi
Infeksiya haqidagi ta’limot va patogen mikroblar ta’rifi. Patogen mikroblarning toksinlari.
Infeksion jarayonning paydo bo‘lish sharoiti va ta’rifi.
Infeksiya turlari, manbalari va o‘tish yo‘llari. Immunitet turlari, organizmning tabiiy himoya vositalari.
Oziq-ovqat infeksiyalari. Oziq-ovqatdan zaharlanish kasalliklari.
O'quv mashg'ulotining maqsadi mikrobiologiya fan tizimi haqida umumiy tushuncha
O' qitishnatijasi
Ushbu mavzuni o'zlashtirish natijasida o'quvchilar laboratoriya asbob uskunalarda foydalanish, mahsulotlarning sifatini baholash kabi kasbiy kompetensiyalarga ega bo'ladilar.
Pedagogikvazifalar: Infeksiya haqidagi ta’limot va patogen mikroblar ta’rifini tushintirish. Infeksion jarayonning paydo bo‘lish sharoiti va ta’rifi tasnifini berish. Oziq-ovqat infeksiyalari. Oziq- ovqatdan zaharlanish kasalliklari ochib berish.
O'quv faoliyati natijalari: Infeksiya haqidagi ta’limot va patogen mikroblar ta’rifini aytib beradilar. Infeksion jarayonning paydo bo‘lish sharoiti va ta’rifi tasniflaydilar. Oziq-ovqat infeksiyalari. Oziq-ovqatdan zaharlanish kasalliklari tartibli ravishda izohlab beradilar.
O'qitish metodlari
Ma’ruza/ suhbat/ baxs/ fanga doir boshqalar.
O'qitish vositalari
Matnlar, yozuvlar taxtasi, slaytlar, proektor, kompyutr.
