O'zbekiston respublikasi oliy va orta mahsus ta’lim vazirligi

3. Bakterium delhryukki (Bacterium Delbriickii) bolgar tayoqchasiga o'xshaydi. Bu bakteriyalar sanoatda sut kislotasi hosil qilish uchun ishlatiladi. Ular oziqlanayotgan muhitga oq bo r qo'shilsa, lo'plangan sut kislotasining miqdori 19%gayetib qoladi.

4. Bakterium brassika (Bacterium Brussicae) va bakterium iaikkumeris fermenti (Bacterium cuccumeris fermentati).
Bu bakteriyalarning birinchisi karam, ikkinchisi esa bodring tu/.lashda ishtirok ctadi.

Spirtli bijg'ish jarayoni Bijg'ish jarayonlari xilma-xil mikroorganizmlar ishtirokida sodir bo'ladi va turli- tuman mahsulotlar sintczlanishini ta’minlaydi. Shunga ko'ra, bijg'ish jarayonining nomi hosil bo'lgan mahsulot yoki bijg'ish jarayonida sarflanadigan moddaning nomi bilan ataladi.
Etil spirtli bijg'ish vino, pivo tayyorlashda va xamir oshirishda ularea o'ziga xos ta’m berish uchun qadimdan foydalanib kclingan bo'lsada. uning biologik jarayon ckanligini Fransiyalik olim Lui Paster (1858) aniqlagan.
Anaerob sharoitda yashagan turush zamburug'larining nafas olishida sarflanadigan uglevodlar hisobiga etn spirt hosil bo'ladi. Bu jarayon etil spirtli bijg‘ish deb ataladi

Sporasiz, harakatsiz grammusbat tayoqchalardan (0,5 x 0,7-2,0 mkm) iborat va propionibacteroiae oilasiga birlashtirilgan. Bakteriya DNKsi da GS miqdori 65,0-68,0 mol % ni tashkil kiladi Bu bakteriyalar ikki guruhga bo'lib o'rganilgan, ya’ni klassik va ten propion bakteriyalari Ilgarilari teri propion bakteriyalar korincbakteriyalarga kintilgan. Propion kislota hosil kiluvchi bakteriyalarning klassik guruhi hozirgi zamon klassifikatsiyasi bo'yicha ilgari yozilgan 11 ta o‘miga 4 ta turga boMingan (P.freudenreichii, P.thoenii, P.gensenii, P.acidipropionici)

Sut kislotali bijg'ish jarayonida quyidagi bakteriyalar qatnashadi:

1. 
   Streptokokkus laktis (Streptococcus lactis) sporasiz tayoqeha. Bu bakteriyalar bir-biriga zanjir halqalari shaklida ulanib turadi va 30-38°C issiqlikda yaxshi rivojlanadi. Ular mono va disaxaridlami osonlik bilan parchalab, 1% gacha sut kislota hosil qiladi.
   
2. 
   Laktobakterium bulgarikum (I.actohacterium hulgaricum) 15 dan 20 mikrongacha kattalikdagi sporasiz tayoqeha. Bu bakteriyalar glyukoza, golaktoza va laktozani bijg'itib 3,2% gacha sut kislotasi hosil qiladi. 40-48°C haroratda yaxshi rivojlanadi.
   

Propion kislotali bijgish jarayonidan oziq- ovqat mahsulotlari ishlab chiqarishda foydalanish. Propion kislotali bakteriyalar qadimdan qattiq pishloq tayyorlashda qo‘llanib kelinadi. Ularning pishishida P.shermonii dan tashqari Streptococcus thermophilus, Lactobacterium helveticum, L.lactis turiga kiruvchi sut kislotali bakteriyalar ishtirok etadi.

92

3-ILOVA

Nazorat savollari

1. 
   Etil spirtli bijg‘ish jarayonini kim birinchi aniqlagan?
   
2. 
   Qanday bijg‘ish etil spirtli bijg‘ish deyiladi?
   
3. 
   Spirtli bijg‘ishning kimyosini tushuntirib bering.
   
4. 
   Spirtli bijg‘ishning amaliy ahamiyati nimada?
   

4-ILOVA
Kichik guruhlarda ishlash qoidasi

1. 
   O'quvchilar ishni bajarish uchun zarur bilim va malakalarga ega bo'lmog'i lozim.
   
2. 
   Guruhlarga aniq topshiriqlar berilmog'i lozim.
   
3. 
   Kichik guruh oldiga qo'yilgan topshiriqni bajarish uchun etarli vaqt ajratiladi.
   
4. 
   Guruhlardagi fikrlar chegaralanmaganligi va tayziqqa uchramasligi haqida ogohlantirilishi zarur
   
5. 
   Guruh ish natijalarini qanday taqdim etishini aniq bilishlari, oqituvchi ularga yo 'riqnoma berishi lozim.
   
6. 
   Nima bo'lganda ham muloqotda bo'ling, o'z fikringizni erkin namoyon eting.
   

Guruhlarga bo’lib topshiriq beradi va bajarganliklariga qarab baholanadi.

0 ~J

У }