O'zbekiston respublikasi oliy va orta mahsus ta’lim vazirligi

organizmlaming saqlanish usullariga tabiiy qarshiligi (masalan, vegetativ hujayralarning sporalar orqali himoyalanishi);

boshlang‘ich hujayralar soni;

o'sish tezligi;

o'sish fazalari;

boshqa organizmlar hamkorligida saqlanib qolish (masalan, antoganizm);

hujayra tuzilishi;

hujayraning fiziologik holati (jarohatlangan, moslashish va metabolitik holat).

• 
  Shunday ma’lumotlar borki, hujayralarning faoliyatiga tashqaridan berilgan omillar ta’sir ko'rsatadi.
  

605

• 
  Bu tashqi omillarga javob yoki orttirilgan immunitet bo'lib moslashuvchanlik deyiladi. Tashqi omillar ta’sirida hujayrada maxsus oqsillar ishlab chiqariladi. Ular bu omillarga chidamli bo'lishni ta’minlaydi. Ba’zi bir tashqi omillar boshqasi uchun kurashishda yordam berishi mumkin.
  
• 
  Ichki muhitlar bu mahsulotning bir qismidir. Ular pH ko'rsatkichi, bufer sig'imi, oksidlanisb-qaytarilish jarayoni va tarkibidagi suv miqdorini o'z ichiga oladi. Bular ovqat uchun xavfsiz mahsulotlar tanlanayotgan paytda aniqlanishi mumkin. Mahsulotlarga tuz, kislotalik, shirinligini va boshqa xususiyatlarini kamaytiruvchi moddalar bilan mikroblarga qarshi ishlov berilganda, uning xavfsizligiga ahamiyat berish lozim.
  

Kimyoviy antimikrob vositalar.

• 
  Kimyoviy antimikrob vositalar. Organik kislotalar. Kichik zanjirli organik kislotalarning mexanizmi va ishlatilishida o'xshashliklar mavjud (18.1-jadval). Ularning hammasi tabiatda uchraydi, lekin oziqa mahsulotlari olishda kimyoviy usulda olinadigan kislotalardan foydalaniladi. Ular tom ma’noda xavfsiz deb tan olingan va nojo'ya ta’sirga ega emas. Ta’sir qilish mexanizmiga ko'ra, рК_а^х qiymati Kam bo'lgan organik kislotalar foydali sanaladi. pH>5.5 ko'rsatkichli organik kislotalar kamdan-kam oziqa mahsulotlariga ishlatiladi. Bu foydalanish mumkin boTgan chegaraviy ko'rsatgich sanaladi.
  

606

•