O'zbekiston respublikasi oliy va orta mahsus ta’lim vazirligi

Tashqi muhitning noqulay sharoiti ta’sirida zamburug^c mitseliysi o‘z shaklini o‘zgartiradi. Zamburug'ning asosiy shakl o^czgarishlari quyidagicha:

• 
  Oidiyalar - mitseliyning bo‘linishi natijasida paydo bo‘lgan xujayralar. Tashqi qobig‘i ingichka va yumaloq shaklga egadir. Misol: Xamirturush zamburug‘i.
  
• 
  Xlamidosporalar - mitseliylarning bo‘linishi natijasida paydo bo'lgan xujayralar to^cplami. Ularning qobiqlari qattiqlashgan shuning uchun ular uzoq muddatgacha noqulay sharoitda saqlanish imkoniyatiga egadirlar. Misol: bug‘doyning qora kuya kasalligini qo‘zg‘atuvchi zamburug‘.
  
• 
  Sklerotsivalar - mitseliylarning gifalarining jipslashishi natijasida paydo bo^cladi. Sklerotsiylar ko^cproq uchrovchi zamburug ‘ tanasi bo^clib, ularning qattiqlangan tanasi turli xil shakl va kattalikda, hamda ozuqa moddaga boy bo‘ladi. Misol: javdaming sporinya kasalligini qo‘zg‘atuvchi zamburug‘lar.
  

• 
  Rizomorflar - qo‘ng‘ir rangdagi baquwat shoxlangan iplardan tashkil topgan bo‘lib, uzunligi bir necha metr, qalinligi esa bir necha mm. ga teng keladi. Misol: openok.
  
• 
  Ko‘pchilik zamburug‘lar namlik yuqori bo‘lgan hamda harorat +20 -25°C bo‘lgan sharoitda yaxshi rivojlanadi.
  
• 
  Zamburug‘lar aerob (kislorodli sharoit) organizmlaridir.
  
• 
  Ma’lum bir optimal haroratda rivojlanishiga qarab zamburug'lar: psixrofil, mezofil va termofillarga bo⁴ linadi.
  

524