O'zbekiston respublikasi oliy va orta mahsus ta’lim vazirligi

Oziqa muhitga ekilayotganda aseptik sharoit kerakmi? Buni isbotlab bering.

Tekshirilayotgan materialni ekib bo‘lgach, ish stoli qanday zarar- sizlantiriladi?

22. 
    MAVZU: IMMUNITET HAQIDA TUSHUNCHA REJA:
    

1. 
   Tug‘ma immunitet turlari
   
2. 
   Organizmning nospetsifik himoya omili
   
3. 
   Nospetsifik himoyaning hujayraviy omillari — fagotsitoz
   

Tayanch iboralar: Immunitet, imunosistema, orttirilgan immunitet, tabiiy passiv immunitet, sun ’iy immunitet, yallig‘lanish, teri.
Immunitet deb, organizmning barcha begona agentlar, shuningdek, kasallik chaqiruvchi mikroorganizmlar va ularning toksinlarini yuqtirmaslik xossasiga aytiladi (lotin. immunitas — biror nimadan qutulish).
Organizmga genetik jihatdan begona agentlar — antigenlar tushganda, qator mexanizm va omillar ta’sirga o‘tib, begona agentlarni aniqlaydi va zararsizlantiriladi. Organizm himoya reaksiyalari ichki muhitning gomeostaz doimiyligi buzilishiga qarshi kurashuvchi a’zo va to‘qima sistemasi immunosistema deyiladi.
Immunologiya — immunitet haqidagi ta’limot bo‘lib, begona moddalarga va mikroorganizmlarga, begona to‘qima va xavfli o‘smalarga nisbatan organizmning reaksiyasini o‘rganadi. Immunologiya asosida tabiat kuchi bilan bo‘ladigan kuzatishlardan odam o‘zini yuqumli kasalliklardan sun’iy ravishda himoya qilish imkoni yotadi. Epidemiya o‘chog‘ida odamlarni kuzatish natijasida hamma ham kasallanaver- maydi, degan xulosaga kelindi. Toun bilan xastalanib tuzalgan bemorda kasallik qaytarilmaydi, qizamiq bilan faqat bir marotaba kasallanadi, sigir chechagi bilan kasallanganlar chinchechak bilan kasallanmaydi.

422



Ma’lumki, qadimgi xalqlar ilon chaqishidan himoyalanish uchun kesilgan teriga ilon zahari surtilgan o‘simliklarni bog‘laganlar, podadagi mollarni yirtqich hayvon hamlasidan himoya qilish uchun kesilgan teriga shu kasallik bilan og‘rib o‘lgan hayvon o‘pkasi bog‘langan.