O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi madaniyat va sport ishlari vazirligi

3 rasm. Jang davomida konikmalarni paydo bo’lshi 
Yakkakurash shart-sharoitlari ko’nikmalarning namoyon bo’lishi uchun katta miqdordagi 
xilma-xillikdagi vaziyatlarga ega hisoblanadi. Bu holat uning harakatchanligining asosiy 
sabablaridan biri hisoblanadi. Biroq bu harakatchanlik unchalik katta miqdorda kuzatilmaydi.
Taekvondoda tezkorlik, kuch va tana qismlarining o’zaro ta’sirlashishlari ko’rsatkichlari 
bo’yicha nisbatan foydali hisoblangan harakatlargaoid tizimlar empirik jihatdan tuzib chiqilgan. 
Aniq holatda ishlab chiqish vaoptimal chegaraviy darajalardagi holatlar nisbatan yaxshi darajadagi 
sport natijalariniberishi (oqilona tizim) qayd qilinadi.
Musobaqalarda yuqori malakaga ega bo’lgan sportchilar jang jarayoni davomida texnik 
harakatlarning oqilona (ratsional) tizimlarini bajarish uchun nisbatan qulay imkoniyatlarni 
yaratishga intilishadi. Sportchining boshlang’ich harakatlari usulning oqilona tizmsiga yaqin 
bo’lgan start vaziyatini yaratishga yo’naltiriladi. Bu ko’rinishdagi holat shunchaki hujum qilish va 
himoyaga o’tish uchun nisbatan samarali hisoblanadi. 

---

73 
Amaliyot natijalaridan ma’lumki, hatto harakatlarning bajarilishida tashqi sharoitlarning 
sezilarsiz darajada o’zgartirilishi ham hujum qiluvchining harakatlariga sindiruvchi ta’sir ko’rsatadi 
va uning amalgaoshiruvchi harakatlari samaradorligi kamayadi. Sportchining texnik jihatdan 
ko’nikmalari nisbatan ko’proq darajada barqaror bo’lishi va ushbu holatda saqlanishi muhim 
ahamiyatga ega hisoblanadi. Biroq bu harakatlar doimiy holatda qolishi kerak degani emas. 
Harakatlar tabiiy ravishda, birmuncha darajada o’zgarishga uchraydi, biroq tizim asoslari saqlanib 
qoladi.
Harakatlarning doimiyligi faqatgina yuqori malakali sport ustalari tomonidan erishiluvchi 
holat hisoblanadi. Bu holatga bir tomondan, turli xil sharoitlarda texnik ko’nikmalarning 
takomillashtirilishi davomida ishlab chiqiluvchi moslashish mexanizmlari asosida erishiladi, 
ikkinchi tomondan esa harakatlarnig o’zining asoslari moslashtirilishi asosidaamalgaoshiriladi.
Ushbu ko’rinishda, shakllantirilgan ko’nikmalar jang davomida (musobaqa va 
mashg’ulotlarning variativ vaziyatlari) unga qo’yiluvchi barcha talablarga javob berishi talab 
qilinadi.