O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi madaniyat va sport ishlari vazirligi

Murabbiyning mashg’ulot faoliyatini boshqarish 
Shu sababli o’rgatuvchi o’z xolatini tanlashda chekinmasligi kerak. O’zini qo’pol tutish 
yaramaydi. Lekin qattiqqo’llik va mexribonlikni o‘z joyiga tushunish ham noto‘g‘ri, bu yerda ilik 
3 rasm. Murabbiyda rahbarlik qobilyati

---

52 
tuyg’ularni xisobga olish kerak bo’ladi. Murabbiy vaziyatdan kelib chiqib o’z vaqtida qattiqqo’l 
bo’lish va muvozanatni saqlab turgan yaxshi.
7)
. Murabbiy, o’zishi bilan yaxshi tanish bo‘lishi bilan birga doimiy ravishda 
murabbiylik mashg’uloti bilan mashg’ul bo‘ladi
.
Murabbiylar ko’pdan ko’p tajribalarini oshirib borishlari va kerakli usullar yordamida 
sportchilarga texnik va xayotiy tajriba berib borishlari kerak. Murabbiy o’rgatish texnikasida 
uztajribasini qo’llar ekan o’rgatish jarayonida sparring va boshqa aspektlarida mashq qilishda 
sportchilarning sog’lig’ini kuzatib borish kerak. Shuningdek , murabbiy sportchini insoniy
xislatlarini, sport psixologiyasini tananing xarakatlantiruvchanligini, xarakatlar fiziologiyasini ajrata 
bilish, xar xil mashg‘ulotlar o’tish usullarini, ilmiy mexnat ko’nikmalarini bilish kerak. Ma’lumki 
og’ir mexnasizr tamiyona murabbiydan ajoyib murabbiyga aylanib bulmaydi. 
Shunday qilib, murabbiy charchoq bilmas o’rgatish fanida davomiylikni qulga kiritish va 
anatomik, fiziologiktana funksionalligini, statistika, mashgulot olib borish usullari, faollik va 
sportdagi rasionallik xaqidagi ma’lumotlarni o’zlashtirish zarur. 
8). Murabbiy musoboqa oldidan sportchining butun tayyorgarligini ta’minlaydi.
Murabbiyning eng buyuk burchi- sportchilarning musoboqalarda yuqori natijalarda erishish 
va kerakli faollikni ta’minlashdir. Bu maqsadga yetish uchun musoboqalarga ekstremal - yo’li bilan 
tayyorlanish zarurdir. Murabbiy musobaqalar oldidan ularning charchashini oldini olish va kerakli 
shartlarni bajarishni o’z zimmasiga oladi. Qoidaga ko’ra, mashg’ulot vaqti individual 
imkoniyatlarni xisobga olgan xolda (sportchining sustlashishiga yo’lqo’ymaslik va asab sistemasi 
xolatini nazorat qiliush maqsadida) belgilanadi. Agar musoboqa vaqtida sportchini bezovtalik xissi 
uyg’onsa bu tabiiy xolatdir. Shunday qilib murabbiy musobaqalar asabiylikning yig’ilmasligi 
kerakli xollarda uni kamaytirish uchun bor kuchini sarflash kerak. Bu shunga olib keladiki, 
sportchini vaqtida texnikani o’z vaqtida 
tug’irlanish va muvofiklashtirilishi sportchi 
tomonidan sportning olib borilishda tartib 
paydo bo’lish kuzatiladi. Musoboqa oldi 
mashg’ulotlarida sportchining imkoniytlari va
strategiyasi ko’rib , o’rganib chiqiladi va 
kamchiliklar aniqlanib taxlil qilinadi. Va 
sportchi tomonidan mufassal ko‘rib chiqilgan 
va tasdiqlangan kerakli strategik tuziladi kamchiliklar ko’ztilganda ularni sportchiga ko‘rsatish 
kerak (4 rasm).