O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi madaniyat va sport ishlari vazirligi

xususiyatiga ega bo‘lsa, raqib jamoaning ketma – ket xujum harakatlariga bardosh 
beraolmasligi mumkin yoki himoya tizimi izdan chiqishi mumkin. 
Har doim raqib to‘p bilan harakatlanganda va siz uni xujumda himoyalanayotgan 
bo‘lsangiz ko‘riladigan birinchi chora – bu to‘siq qo‘yishdir, to‘pni qabul qilish esa ikkinchi 
chora bo‘ladi. Har bir o‘yinchini maydonda o‘ziga xos himoya harakatlari mavjud bo‘ladi va 
ulardan unumli foydalanishga u mas’uldir. Ular qarshi tomonda qaysi xujumchi qachon va 
qanday xujum qilishini oldindan bilishlari lozim. 
 
To‘siq qo‘yuvchilar o‘z muvofiq joylarda (zonalarda) tayyorlanadi, qo‘llari tirsakdan 
qisman bukilgan, turdan elka kengligi oralig‘ida turib sakrashga hozirlanadi yoki o‘ng yoki 
chap tomonga siljishlar mumkin. Ko‘zlar yuqoriga qaratiladi va raqibni xujumga to‘p 
uzatishi kuzatiladi. Uzatiladigan to‘pni yo‘nalishi, xujumchi qaerdan hujum qiladi, uni 
harakati va depsinishini aniqlab to‘siq qo‘yiladi. 
 
Siz bu oson deb o‘ylarsiz? Aslo! YAxshi to‘siq qo‘yishda vaqt ham qiluvchi 
ahamiyatga egadir. To‘siq qo‘yuvchilar xujumchiga nisbatan biroz keyinroq sakrashlari 
zarur. To‘siq qo‘yishda u yoki bu tomonga qadamlab siljish bir tekisda amalga oshirilishi 
lozim. Bunday harakatlarni to‘psiz va to‘p bilan mashqlantirish, ayniqsa qo‘l, bilak va 
panjalar harakatiga e’tibor berishi muhim.
To‘siq qo‘yishda to‘pni raqib tomonga yoki orqadagi ximoyachilarga sekin o‘tkazish 
mumkin. (to‘siq qo‘yishdato‘pni qo‘lga tegishi qabul sifatida baxolanmaydi, himoyachi qabul 
qilishi – bu birinchi to‘p xisoblanadi – buni esda saqlang). 
 
To‘siq qo‘yish harakatini o‘zlashtirishda o‘yinchilarga qulaylik yaratish uchun 
quydagi maslahatlardan foydalaning: