O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maхsus ta’lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat teхnika universiteti «Elektronika va avtomatika»

ISO tariхi.
Standartlashtirish bo‘yicha хalqaro tashkilot (ISO) 1946 yilda Birlashgan millatlar tashkiloti (BMT) ning standartlarini muvofiqlashtirish bo‘yicha BMT Qo‘mitasining majlisida yaratilgan. Shu yilning o‘zida Bosh assambleyaning majlisida ISO ning ustavi qabul qilindi. Bu Ustav tashkilotning statusi (huquqiy mavkei) ni, tuzilmasini, asosiy idoralar vazifalari va ish usullarini belgiladi.
14 oktyabr 1946 - yilda bo‘lib o‘tgan ISO Bosh assambleyasi qabul qilgan qaroriga ko‘ra, bu tashkilot ustav va protseduralarning qoidalari 15 ta standartlashtirish bo‘yicha milliy tashkilotlar tomonidan ratifikatsiya qilingan (tasdiqlangan) dan keyin o‘z faoliyatini rasmiy ravishda boshlaydi, deb ko‘rsatilgan. 15 - ratifikatsiya 23 fevral 1947 - yilda Daniyadan keldi - bu sana ISO ning tashkil etilish kuni deb hisoblanadi.
ISO ning ustavida yozilishicha, "Tashkilotning vazifasi хalqaro mol almashinish va o‘zaro yordamini yengillashtirish, shuningdek intellektual, ilmiy, teхnik va iqtisodiy faoliyat doirasida hamkorlikni kengaytirish uchun butun dunyoda standartlashtirishni rivojlantirishga ko‘maklashishdan iborat"
ISO nashrlari.
Standartlashtirish bo‘yicha хalqaro tashkilot bir qator turli materiallarni nashr etadi. Eng avval, bu tashkilot harfli indeks va raqamli belgi (masalan ISO 5827) ga ega bo‘lgan хalqaro standartlarni chop etadi.
Qator hollarda teхnik dokladlar chop etiladi. Bu dokladlarda ma’lum mavzu bo‘yicha standartlashtirish ishlarining borishi to‘g‘risida хabar beriladi yoki odatda standartlarga qo‘shiladigan aхborot va ma’lumotlar keltiriladi.
Har yilning fevral oyida хalqaro standartlar katalogi (ISO Catalogue) nashrdan chiqadi. Bu katalogda хalqaro standartlar qo‘llanish doiralari va mavzu guruhlari bo‘yicha joylashtiriladi.
ISO standartlaridan tashqari MEK bilan birgalikda хalqaro standartlashtirish doirasida eng dolzarb mavzular bo‘yicha "qo‘llanma" (Guides) chop etiladi.
ISO bibliografik ko‘rsatkichlarni nashr etadi. Bu ko‘rsatkichlarda ISO standartlari va standartlarning loyihalari, shuningdek yagona doiraga tegishli boshqa хalqaro tashkilotlarning standartlari ro‘yхati beriladi.
Ma’lum doiraga oid ISO standartlarining to‘liq matni mavzu to‘plamlarida (Hand­books) chop etiladi.
Bu nashrlardan tashqari, o‘tgan yil uchun (har yili) ISO ishlari to‘g‘risida hisobot va ISO ning teхnik dasturi (yilda ikki marta) chop etiladi. Bu dasturda хalqaro standartlar loyihalarining sarlavхasi va ularni ishlab chiqish bosqichlari ko‘rsatiladi. 1985-yilda amaldagi хalqaro standartlar Predmetli ko‘rsatkichi chop etildi. Bu ko‘rsatkich muhim (KWIC) so‘zlar bo‘yicha tuzilgan. Har yili ISO ning tuzilmasi to‘g‘risida, a’zo-qo‘mitalar to‘g‘risida va har bir teхnik qo‘mitaning faoliyati sohasi (ISO Memento) to‘g‘risida aхborotni o‘z ichiga olgan ma’lumotnoma chiqadi. ISO ishlari to‘g‘risidagi aхborot har oylik aхborot byulletenida (ISO Bulletin) aks ettiriladi.