O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta- maxsus ta‟lim vazir ligi buxoro muhandislik-texnologiya instituti ro‟yxatga olindi

t
– devor va suyuqliklar o‗rtasidagi temperaturalar farqi , K; 

 
- suyuqlikning hajmiy 
kengayish koeffisienti; 
g
– erkin tushishi tezlanishi, m/s
2
. 
Ayrim hollarda Nusselt kriteriysi o‗rniga konvektiv issiqlik almashinish kriteriysi, Stenton 
kriteriysini, ham qo‗llash mumkin: 
w
c
Pe
Nu
St
p




(20.13) 
Ushbu kriteriy issiqlik berish intensivligini suyuqlik issiqlik oqimiga nisbatini aniqlaydi. 
Yuqorida keltirib chiqarilgan o‗xshashlik kriteriylari konvektiv issiqlik almashinishning 
o‗xshashlik tenglamasini aniqlash imkonini beradi: 


0
,
Pr,
,
Re,

Gr
Fo
Nu
f
(20.14) 
Ushbu tenglamada faqat Nusselt 
Nu
soni aniqlovchi bo‗lganligi uchun, (20.14) tenglama 
quyidagi ko‗rinishda yoziladi: 


Fo
Gr
f
Nu
,
Pr,
Re,

(20.15) 
Issiqlik almashinish jarayonining aniq masalalarini yechishda (20.15) tenglamani ancha 
soddalashtirish mumkin. 
Turg‗un issiqlik almashinish jarayonida tenglamadan 
Fo
kriteriysi tushirilib qoldiriladi va 
ushbu ko‗rinishni oladi: 

---

72 


Gr
f
Nu
Pr,
Re,

(20.16) 
Suyuqlikning majburiy harakati davrida tabiiy konveksiyani inobatga olmasa ham bo‗ladi va 
unda tenglama 
Gr
kriteriysi kiritilmaydi:


Pr
Re,
f
Nu

yoki
m
n
A
Nu
Pr
Re


(20.17) 
Suyuqlikning erkin harakati (tabiiy konveksiya) davrida tenglamadan Reynolds kriteriysi 
tushurib qoldiriladi: 


Pr
,
Gr
f
Nu

yoki
m
n
AGr
Nu
Pr


(20.18)