O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

qovush oq b o 'lm agan i u c h u n u forsunkada yaxshi purkaladi.
M a z u tn in g q o v u s h q o q lig in i k a m a y tir ish u c h u n 6 0 — 80°C
haroratgacha qizdiriladi.
Sem ent sanoatida gazsim on yoqilg‘i sifatida tabiiy gaz ishlatiladi.
G azn ing issiqlik berish darajasi juda yuqori, uni istalgan joyga va
pechga uzatish qiyin em as, gazsim on yoq ilg‘ini yoqishdan oldin
unga biror ishlov berishning keragi y o ‘q, shuningdek, bu tur
yoqilg'i arzón b o ‘lib, o ‘z sifatlariga k o ‘ra, tabiiy gaz sem ent sanoati
u ch u n eng qulay yoqilg'i hisoblanadi. Tabiiy gaz ishlab chiqarish
ko‘payishi bilan k o‘plab sem ent zavodlari ham gazsim on yoqilg£ida
ish la sh g a o ‘tk a zild i. G a z s im o n y o q ilg ‘in i ish la tish p e c h la r
u n u m d o rlig in i o sh ira d i, y o q ilg ‘i sarfini 5 % g a c h a , elek tr
e n e r g iy a s i s a r fin i e sa 10 % g a c h a k a m a y tir a d i, m e h n a t
unum dorligini 7— 10 
%
oshiradi. Biroq tabiiy gaz ham m a yerda
ham boTaverm aydi, suyuq yoqilg‘idan foydalanish esa qim m atga
tushadi. Shuning uchun k o‘pgina zavodlar qattiq yoqilg‘ida ishlaydi.
Klinker kuydirilganda tosh k o‘mir, antrasit, k o ‘ng‘ir k o£mir
va yoquvchi slanes ishlatiladi.
Qattiq yoqilg‘i aylanma pechga kukun holida yuboriladi. Yoqilg‘i
kukun holiga kelguncha m aydalanganda zarralarining yonish
jarayoni tezlashadi va juda mayda dispers kul hosil b o ‘ladi. Zarralar
yirik b o ‘lsa, yoq ilg‘i batam om yonib ulgurmaydi va qism an chala
yongan holda klinker bilan chiqib ketadi. Natijada kuydirish harorati
ham , pechning foydali ish koeffitsiyenti ham pasayib ketadi.
139

---