O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

ortadi (2-rasm ).
D em ak, tez kuydirishning asosiy sharti yuksak harorat hosil
qilish va kuydirilayotgan material massasidan C 0 2 gazining uzluksiz
ajralib chiqishi (ya’ni, pechda havoning ancha siyraklanishi)ni
ta ’m inlashdan iborat.
Kuydirilayotganda ohaktosh m uhim
o ‘zgarishlaiga uchraydi: kaibonat angidrit
ajralib chiqishi natijasida og'irligi kama-
yadi; kimyoviy so f kalsiy karbonatda 56%
CaO va 44% C 0 2 b o‘ladi, u esa kuydirish
davom ida ajralib chiqadi. O g‘irligining
kamayishi kuydirilayotgan material tashqi
o ‘lchamlarining kichrayishiga olib kelmaydi.
N o rm al kuydirilgan ohaktosh b o ‘lagi
hajm an k o 'p i b ilan 20% kichrayadi.
Og‘irligining kamayishi hajman kamayi-
shiga to ‘g ‘ri kelmashgi shuni ko‘rsatadiki,
kuydirilgandan keyin ohak g ‘ovak materialga
aylanib qoladi.
H a r o ra t, d ara ja.
2-rasm . C 0 1
n in g k alsiy 
k a rb o n a t u stid a g i p arsia l 
b o sim i.
H a r o ra t, d ara ja.
1-rasm .
K alsiy k a r b o n a t 
p a r c h a la n is h in in g tezlig i.
79

---

O hakning g'ovakligi uni s o ‘ndirish jarayoniga yaxshi ta’sir
qiladi: donalarning ichki qatlamlariga suv bem alol kirib boradi.
S h u n in g u ch u n ham iloji boricha g ‘ovak ohak olishga, y a ’ni
kuydirilayotganda karbonat angidrit batam om ajralib chiqadigan
b o ‘lishiga intilish kerak.
Q anchalik g ‘ovak b o ‘lishi kuydirish haroratiga ham b og‘liqdir.
H arorat k o ‘tarilgan sari kuydirilgan m aterialning bir qismi zich -
lanadi; kovaklari torayadi, natijada ohakni s o ‘ndirish sharoitlari