O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

kuydirish harorati oshishi bilan uning s o ‘nish jarayoni yanada
sckinlashadi.
Bug‘ bosim ortishi bilan m agniy oksidining so ‘nish jarayoni
keskin kuchayishi aniqlangan. Shu tariqa, so'ndirishning avtoklav
(14 ati gacha bug‘ bosim ida) usuli paydo b o ‘ldi. Bu usul MgO
dan ko‘p b o ‘lgan taqdirda ham nihoyatda sifatli m ahsulot olishga
imkon beradi.
O hakning s o ‘nish tezligi suv haroratiga ham bog'liq. Chunki
sovuq suv ishlatganda isSiqning anchagina qismi ohak b oiak larin i
maydalab yuboradigan bug‘ning hosil b o ‘lishi uchun em as, balki
suvni isitishga sarf b o ia d i. Bug‘ hosil b o ‘lish jarayoni sekinlashsa,
hosil b o ig a n kalsiy gidrat oksidining ohakning gidratlanm agan
zarrachalari yuzasida qatlam lanib qolishini keltirib chiqaradi.
Shunda suvning yangi zarrachalar yuzasiga o ‘tishi qiyinlashadi.
N atijada s o ‘ndirish jarayoni sek in lash ad i. O hak aralashtirib
turilganda, bu jarayon unchalik kuchli b o im a y d i, chunki bu holda
C a (O H )2 pardasi buziladi va suv yangi zarrachalarga bem alol
o i i b kelaveradi.
Amalda so'ndirish jarayonini tezlatish uchun 40—50°C gacha
isitilgan suv ishlatiladi va ohak yaxshilab aralashtirib turiladi. Suvga
ba’zi xlorli tuzlar, ya’ni CaCl2. N aC l solinganda ham so‘nish jarayoni
sezilarli darajada tezlashadi. Chunki tuzlar ta’sirida ohak ancha
eruvchan b o iib qoladi. Sulfat kislota yoki uning tuzlari q o ‘shilsa,
s o ‘nish jarayon i
sekinlashadi: ohak
bilan reaksiyaga
k ir is h ib , q iy in
eru vch an k alsiy
s u lf a t in i 
h o s il
qiladi. Ohak zarra­
chalari ustida kal-
s iy s u lf a t in in g
p a y d o b o ‘lis h i