O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

sulfatli suvlarning sem enttosh ichiga singib kirishi sekinlashadi va
kalsiy gidrosulfoalyum inat hajman kengayganda lining buzilishiga
m exanik qarshiligi ortadi.
U c h kalsiyli alyum inat m iqdorining sem enttoshning sulfat
korroziyasiga qarshi chidamliligiga ta’siri haqida quyidagicha umumiy
fikr bor: C 3A ning miqdori ko‘payishi bilan sem entning sulfatga
chidam liligi kamayadi. Suv tarkibida sulfatlar k o ‘p b o ‘lsa, sem ent
sulfatga kam chidaydi.
207

---

Shunday qilib, ettringit — kalsiy gidrat oksidning konsentrat-
siyasi kamida 1,08 
g/l
 (CaO ga nisbatan hisoblaganda 0,4—0,46 g/1)
atrofida va t o ‘rt ham da u ch kalsiy gidroalyum inatlar bor b o ‘lsa
hosil b o ‘ladi. C a (O H )2 ning bundan kam konsentratsiyalarida
ettringit suyuqlikda hosil b o ‘lib, sem ent betonning buzilishiga sabab
b o ‘lmaydi. Gidravlik q o ‘shilmalarning korroziyadan him oyalovchi
ta ’siri shu usulga asoslangan.
S em en t tarkibida gidravlik q o ‘shilm alar b o ‘lsa, u ishqorsiz-
lantirish korroziyasini sekinlashtiradi. C a (O H )2 ning q o ‘shilm a
qum tuproq bilan yo m o n eriydigan kalsiy giadrosilikat hosil qilishi,
shuningdek, gidravlik qo'shilm a uch kalsiy gidroalyum inat bilan
o ‘zaro ta ’sir etib, uni kam asosli alyuminatga aylantirishi mumkin.
Shu b ila n xavfli « sem en t basillasi»ning h o sil b o ‘lishiga y o ‘l
q o'y ilm a yd i, G idravlik q o ‘shilm a tarkibidagi faol qum tuproq
(krem niy oksid) kalsiy oksid bilan reaksiyaga kirishib, suv m uhit
konsentratsiyasini CaO ga nisbatan hisoblaganda, 1,2— 1,3 dan
0 ,0 6 —0,08 g /l gacha pasaytiradi. Shuning uchun konsentratsiyasi