O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

eritmasi karbonat angidrid gazi ishtirokida karbonlanib, kristallana
boshlaydi. H osil b o ‘lgan ishqoriy tuzlar havodagi nam lik bilan
sersuv gidratlar hosil qiladi. Shunda sem enttosh hajman kenga-
yadi, biroq bunday xavfli kengayish suyultirilgan ishqoriy eritm a-
larning d oim iy ta’sirida kam ro‘y beradi.
Juda katta konsentratsiyali ishqoriy eritmalar esa sem enttoshni
buzadi. B unday sharoitda bir xil ionlar (O H )2 borligi tufayli
C a (O H )2 ning eruvchanligi kam ayadi, am m o sem enttoshd agi
boshqa tarkibiy qism lam ing, ayniqsa, alyum inatli birikmalarning
eruvchanligi nihoyatda kuchayadi. Yuqori konsentratsiyali ishqoriy
eritm alar ta ’sirida sem en tto sh m inerallari o'za ro reaksiyaga
kirishib, oson eriydigan ishqoriy-yer silikatlar va alyum inatlar
hosil qiladi ham da sem enttosh tezda buziladi. Shunday qilib,
sem enttoshning kim yoviy chidam liligini oshirish xalq x o ‘jaligida
katta ahamiyatga egadir.
V .M . M oskvin sem enttoshning suvli m uhitda korroziyalanishi
(buzilishi)ni asosiy alomatlariga qarab quyidagi uch turga b o ‘ldi:
1- 
turda — tarkibiy qismlari erib ketishi natijasida sem enttosh
buziladi.
2 - 
turda — suvdagi moddalar bilan sem enttosh tarkibiy qismlari
orasidagi o ‘zaro alm ashinuv reaksiyalari natijasida sem enttosh
buziladi.
3 - 
turda — qotgan sem ent xamiri g'ovaklarida kam eriydigan
tuzlarning c h o ‘kishi va kristallanishi natijasida buziladi.
Tabiiy suvlar ta’siridagi betonlar korroziyasining asosiy turlari
t o ‘la tasnifi V.V. Kind tom onidan tuzilgan.
1. Sem enttoshdagi kalsiy gidrat oksidning o ‘z - o ‘zidan erib
betondan ajralib chiqib ketishi — yuvilib ishqorsizlanish korro-