O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

ashyolarning nisbatlarini qaytadan hisoblaydi, ulushlovchi m ashi-
148

---

nalarga yangi k o ‘rsatkichlarni berib, xom ashyo tegirmonlarining
to ‘g ‘r>ta’m inlanishi va belgilangan tarkibli shlam olishini ta’m in-
laydi.
Shlam sarfmi shlam -basseynlardagi sath o ic h a g ic h signali—
zatori, shuningdek, kuzatib turuvchi elektrokontakt, m em bran,
radioaktiv sath o'lchagichlar k o‘rsatadi. Bu priborlardan eng aniq
ishlaydigani radioaktiv cath indikatoridir. U radioaktiv izotopli
(m asalan, kobalt 60) quticha (konteyn er) va radioaktiv nur-
lanishlar hisoblagichidan iborat. K onteyner va hisoblagich silos-
ning qarama-qarshi devorlariga o ‘rnatiladi. Izotopdan chiqayotgan
gam m a nurlar silosdan o ‘tib, hisoblagichga tegadi. Silos b o ‘sh
b o ‘lsa, nurlanishlar k o ‘p, silos t o ‘la b o ‘lsa, kam b o ‘ladi.
Xomashyo aralashmasi (shlam)ni kuydirish. 
Shlam h o ‘l yoki
quruq usulda tayyorlangan b o ‘lishidan qat’iy nazar, aylanm a
pechlarda kuydiriladi. Hozirgi aylanm a pechlar p o ia t taxtalardan
yasalgan barabandan iborat. M etallni yuqori harorat ta’siridan
saqlash va issiqlik kam isrof b o lis h i uchun pechning ichiga o'tga
chidam li m ateriallar qoplanadi (futerovka qilinadi). Bu o !tga
chidam li materiallar ishlash sharoitiga qarab tanlanadi. Q oplam a
sifatida A va B klassdagi sham ot g ‘isht, gil-tuproq va m agnezial
o ‘tga chidamli g'isht ishlatiladi. Qoplama sifatida ancha arzon, o ‘tga
chidam li beton ishlatish tajribasi ham bor. A m m o bu material
hozircha faqat tajriba sifatida ishlatilmoqda.
Hozirgi kunda 0 ‘zbekiston zavodlarida klinkerning asosiy qismi
3x100, 4x150, 4,5x170, 5x60 va 7x90 m o ‘lcham li pechlarda ishlab