O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

îq q rish tàam in r tgtbrq etisfi

---

mo'ljaUangan. Bundan tashqari, changli gazni va havoni tozalash,
ish jarayonida chang chiqaruvchi barcha asosiy ham da yordam chi
tex n o lo g ik jarayonlar aspiratsiyasining sam arali chizm alarini
ishlatish ko'zda tutilgan.
Respublikada ishlab chiqarilayotgan sem entning sifat tarkibi
yanada yaxshilanib, sem en t xillari ham k o ‘payadi. Sem entning
tez qotadigan, o ‘ta m ustahkam , kengayuvchi, plastifikatsiyalanuv-
ch i, gidrófob, m anzarali (oq va har xil rangli) va boshqa qim m atli
energiya tejovchi texn ologiya b o ‘yich a m axsus xillarini ishlab
chiqarish hajmi ancha ortadi.
3. Anorganik (mineral) bogílovchi materíallar
Anorganik yoki m ineral b o g ‘lovchi m ateríallar kukunsim on
b o ‘lib, m ayda va yirik to'ldirgichlar bilan birga suvda qorilganda
suyuq yoki plastik qorishm a hosil qiladi va asta-sekin qotishi
natijasida sun’iy toshga aylanadi. Anorganik bog‘lovchilam i ishlatish
va xossalariga ko'ra quyidagi gum hlarga b o ‘lish mumkin:
1 .
H avoda qotadigan b o g lo v c h i materíallar: ohak, gips va
kaustik m agnezit;
2. Gidravlik bog'lovchilar. Bunday materíallar faqat havoda
em as balki suvda va namlikda ham qotish xususiyatiga ega. Masalan,
portlandsem ent, gidravlik ohak, qum tuproq qo'shilgan sem ent,
pussolan portlandsem ent, toshqol portlandsem ent, kengayuvchi
sem entlar va boshqalar.
3. Kislotalarga chidamli bog‘lovchilar. Bunday bog‘lovchilaming
qotish jarayonidan keyingi m ustahkam ligining ortishi kislotalar
ta’sirida ham davom etadi. Bunga kislotaga chidamli em vchan suyuq
shisha asosida olinadigan sem entlar va qorishmalar m isol bo'ladi.