O‘zbеkiston rеspublikasi oliy

Bevosita bog‘lanishli chastota o‘zgartirgichi – asinxron motor tizimli

elektr yuritma.
Amaldagi ventilli (yarimo‘tkazgichli) chastota o‘zgartirgichlarini ikki guruhga ajiratish mumkin:

1. 
   – Iste’mol tarmog‘iga va yuklamaga bevosita bog‘langan chastota o‘zgartirgichlar, ularni qisqacha BBCH deyiladi.
   
2. 
   – Oraliq o‘zgarmas tok bo‘g‘inli chastota o‘zgartirgichlar OBCH.
   

Bevosita bog‘langan chastota o‘zgartirgichlar asinxron motorning stator zanjiriga ulanadi va standart chastotali kuchlanishni kattaligi va chastotasi
bo‘yicha ma’lum bir oraliqda rostlanadigan kuchlanishga o‘zgartirib berish uchun xizmat qiladi.
Bevosita bog‘langan chastota o‘zgartirgichlar odatda uchta o‘zaro bog‘liqlikda ishlaydigan reversli tiristorli o‘zgarmas tok o‘zgartirgichlaridan tashkil topadi. Bevosita bog‘langan chastota o‘zgartirgichi blok sxemasi 6.7 – - rasmda ko‘rsatilgan.

7. - rasm. Bevosita bog‘langan chastota o‘zgartirgichi blok sxemasi

Asinxron motorning har bir fazasi o‘zining reversli o‘zgartirgichidan ta’minlanadi. Chulg‘amga beriladigan kuchlanish quyidagiga teng bo‘ladi:


U_f = k_sx · U_t ·Cosα.
Bunda, U_t – iste’mol tarmog‘i kuchlanishi.
Agar rostlash burchagini (α) chastotaning joriy qiymati bilan moslashtirish o‘rnatilsa, masalan
Cosα_b =


Hamda chiqish chastotasining bitta yarim davri davomida o‘zgarishsiz tutib turilsa, to‘lqinning ikkinchi yarim davri davomida esa o‘zgartirgich ventili
guruhini = α_v boshqaruv burchagi bilan qayta ulansa, unda berilgan chastotali
to‘g‘ri to‘rtburchak shaklli o‘zgaruvchan kuchlanishni hosil qilamiz. Motor B va C fazalarini ta’minlovchi o‘zgartiruvchining mos ravishda 2π/3 va 4π/3 ga siljitib, to‘g‘ri to‘rtburchak shaklidagi berilgan chastotali va ularga mos ravishdagi kuchlanish tizimini hosil qilamiz (6.8 - rasm).

7.