O‘zbеkiston rеspublikasi oliy

E_ya = U_ya + R_ya · I_ya ;
ω = .


Rekuperativ tormozlanishning asosiy afzalliklari quyidagilar: tormozlanish energiyasini foydali ishlatishni hisoblasak, energetik jihatdan samaradorliligi; mexanik xarakteristikalari bikirligini yuqorligi; xarakat rejimidan tormozlanish rejimiga silliq o‘tilishi. Mexanik xarakteristikalarning bunday ko‘rsatkichlariga asosan yuritmani boshqarish sifati yaxshilanadi. 5.7 - rasmni o‘rganishga qaytamiz. Motor 1 – nuqtada, xarakat rejimida va M_q statik moment bilan ishlayotgan bo‘lsin.
Agar operator tezlikni kamaytirishni hoxlasa, u iste’mol manbasi kuchlanishi U_ya1 ni U_ya2 gacha kamaytiradi. Mexanik inersiya hisobiga motor tezligi birdan o‘zgarmaydi, va motor 2 –nuqtada ishlashni boshlaydi. Bu vaqtda motor valida tormoz moment i va statik momentlari yig‘indisiga teng bo‘lgan moment paydo bo‘ladi. Motor tezligi ω₀₂ gacha tezda pasayadi va undan keyin M_q statik moment ta’sirida 3 – nuqtadagi tezlikkacha tushadi (bunda M = M₀ bo‘ladi).
Ikkinchi ehtimoli bo‘lgan tormozlanish rejimi bu dinamik tormozlanish rejimidir. Bu rejimda motor yakori o‘zgarmas tok manbaidan uziladi va R_dt dinamik tormozlanish qarshiligiga ulanadi (5.8 - rasm). Bunda qo‘zg‘atish chulg‘amining ta’minlanishi albatda saqlanib qolinishi kerak. Ko‘rsatilgan rejimda M motor o‘zgarmas tok generatori sifatida ishlaydi, va R_dt. qarshilik bilan yuklanadi. Tormozlanish energiyasi R_dt qarshilikni va motor yakori zanjir chulg‘amini qizdirishga sarflanadi.

8. - rasm. Mustaqil qo‘zg‘atishli o‘zgarmas tok motorining dinamik tormozlanish sxemasi

Dinamik tormozlanish rejimining mexanik xarakteristikalari 5.9 - rasmda keltirilgan. Agar R_d.t = 0 bo‘lsa, motorning yakor zanjiri qisqa tutashtirilgan bo‘ladi va mexanik xarakteristika bikirligi (Ф = Ф_n bo‘lganda) tabiiy xarakteristika bikirligi singari bo‘ladi. R_dt qarshilik oshishi bilan mexanik
xarakteristikasining bikirligi β = nisbat bilan kamayadi, va mexanik
xarakteristikalar to‘g‘ri chiziqli bo‘lib, koordinata boshidan nursimon bo‘lib tarqaladi.

9.