O’zbekiston respublikasi oliy ta’lim,fan va innavatsiyalar vazirligi

2. CRM tizimlar komponentalari va tariflar.
CRM va ERP tizimlari kompaniyadagi biznes jarayonlarini avtomatlashtirish uchun mo'ljallangan. Tizimlar dizayni jihatidan o'xshash, ammo ularning vazifalari boshqacha. Quyida batafsil ma'lumot.
CRM mijozlarga xizmat ko'rsatishning asosiy yordamchisi bo'lib, mijozlar bilan munosabatlarni boshqarish yoki "mijozlar bilan munosabatlarni boshqarish" degan ma'noni anglatadi.

CRM nima qilishi mumkin:
-Saytdan so'rovlarni to'plash, menejerga xabar berish, mijozga qo'ng'iroq qilishni eslatish;
-Mijozlar va bitimlar to'g'risidagi ma'lumotlarni saqlash;
-Menejerlarning ishini avtomatlashtirish, vazifalarni belgilash, sms yuborish;
-Shablon bo'yicha hujjatlarni shakllantirishga yordam berish;
-Korxona faoliyati to'g'risida vizual jadvallar va hisobotlar yaratish.
Nima uchun biznes CRM tizimiga muhtoj:
Birinchidan, mijozni ushlab qolish. Menejer uning oldida mijoz o'rtasidagi munosabatlarning butun tarixiga ega, shuning uchun u unga kerakli narsani aynan taklif qilishi mumkin. Bundan tashqari, kompaniya menejer ishdan bo'shatilgan taqdirda ma'lumot yo'qotilishidan sug'urta qilingan, chunki butun tarix saqlanib qolgan.
Ikkinchidan, natijalarni tahlil qiling va statistik ma'lumotlarni saqlang. CRM tizimida har bir bosqichda statistikani savdo voronkasida ko'rishingiz mumkin: qabul qilingan arizalar soni, yuborilgan tijorat takliflari, imzolangan shartnomalar va boshqalar. Ushbu ma'lumot tufayli siz tanglik biznesda qaerdaligini tushunishingiz va oqimni kengaytirishingiz mumkin.
Uchinchidan, vaqtni tejash. Aslida, har qanday avtomatizatsiya vaqtni tejashga imkon beradi. Dastur ko'plab muntazam jarayonlarni avtomatlashtiradi: hisob-kitob qilish, hisobot berish, qo'ng'iroqlarni va pochta jo'natmalarini tashkil qilish.
Uzoq davrlar mobaynida barcha tashkilotlarda, do’konlarda, ishlab chiqarish korxonalarida mijozlar munosabati “qog’oz va qalam” usulida yozib borilardi. Hozirgacha yetib kelgan “Taklif va shikoyatlar daftari”, “Shikoyatlar qutichasi”, “Ishonch telefoni” kabi vositalar o’tmishning o’ziga xos Customer Relationship Management usuli bo’lgan. Keyinchalik kompyuter kashf etildi, internet ommalashdi. Endi munosabatlar qog’ozga emas, elektron shaklida kompyuter xotirasiga yoziladigan bo’ldi. Ma’lumotlarni nafaqat saqlash, balki analiz tilish, solishtirish ham osonlashdi.
Shu tarzda hamma ma’lumotlarini kompyuterlarga yozishni boshladi va ularni murakkab usullarda sotlishtirish, o’rganib chiqish, qayta ishlash, saralash, ko’rib chiqish vazifasi yuzaga keldi. CRM aynan shu muhitda, qog’ozdan kompyuterga, arxiv xonasidan internetga ko’chganimizdan so’ng yuzaga keldi.