O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar

Yig’maligi. Bu ko’rsatkich bo’yicha mebellar to’rt guruhga bo’linadi:

1. 
   Ajralmas.
   
2. 
   Yig’ma. Transportirovka qilishga qulay bo’lishi uchun mebellar, asosan, shu
   

shaklda ishlab chiqariladi.

3. 
   Turlicha joylashtirilishi mumkin bo ‘Igan qismlardan iborat. Asosan bir
   

devorni to’liq egallaydigan to’plam shaklida bo’ladi.
4.Vazifasi o’zgaruvchan (transformatsiya bo’lad igan) mebellar. Bular divan-karavot, kreslo-karavot va kengayadigan stol shaklida ishlab chiqariladi.
Ishlatilishi va tuzilishi bo’yicha mebellar to’rt guruhga bo’linadi:
1. Suyanchiqsiz kursilar (stullar), ovqat xontaxtalari (stollar) va suyanchiqli keng kursilar (ish kreslolari).
2. Qutili (korpusli). Bu guruh mebellarning assortimenti keng bo’lib. ular quyidagilardan iborat:
-birdan to’rttagacha eshikli ustki va ichki kiyim javoni. Ustki kiyim bo’limida bitta raf (polka), bitta uzun tayoqcha (shtanga), ichki kiyim bo’limida esa bir necha raf va tortmalar bo’ladi;
-oynali idish-tovoq javoni. O’rta qismida taxmon hamda pastki qismida ikki eshikli yopiq bo’lim mavjud;
-servant. Oynali idish-tovoq javonidan farqi balandligida. Uning balandligi llOsm. dan oshmaydi;
-oynali kitob javoni. Pastki qismida ikki eshikli yopiq bo’lim i bo’ladi. Ba’zilarida bunday bo’lim yonida ham mavjud;
-kitob rafi (polkasi). Bitta oynali yoki ikki eshikli yopiq bo’lim dan iborat bo’lib, balandligi 90 sm. dan oshmaydi. Ba’zilari ikki bo’lim dan iborat, biri oynali, ikkinchisi oynasiz;
-sekreter. Kitob javonidan farqi qo’shimcha yozuv ishlarini bajarish uchun qaytarma taxtasi bor;
-yozuv stoli. Bir yoki ikkita tagkursilari (tumbalari)
-karavot yoniga qo’yiladigan tagkursi (tum bochka). Balandligi 75 sm. dan oshmaydi.
-ichki kiyim javoni (kom od). Bir necha tortm alardan iborat, balandligi 120 sm. dan oshmaydi;
-karavot. Eni 80— 160sm atrofida; — pardoz stoli (tryum o). Balandligi 20—60 sm.li tagkursi va balandligi 100— 125 sm.li oynadan iborat;
-uch tavaqali pardoz stoli (trelyaj);
-dahliz javoni. Eshiksiz javon bo’lib. bosh kiyim va poyabzal uchun raflar, kiyim ilish uchun 3—6 ta ilgaklari bo’ladi. Balandligi 190—230 sm atrofida.
3. Oshxona mebellari tor assortimentli bo’lib, quyidagilardan iborat: — oshxona javoni. 1—2 eshikli bo’lib, bir necha raflardan iborat. Ba’zilarining o’rtasida taxm oni bor. Balandligi 95— 175 sm atrofida;
— osm a javon. Bir eshikli, balandligi 35— 175 sm atrofida; — ovqat stoli; — suyanchiqsiz qattiq kursi (taburetka).

4. 
   Yumshoq mebellar guruhiga quyidagilar kiradi:
   

— suyanchiqli va tirsakli dam olish karavoti (divan);
— suyanchiqli keng yum shoq kursi (kreslo);
— kreslo-karavot;
— suyanchiq o’rniga bolishlari bor divan (taxta);
— ottom anka. Taxtadan kengligi bilan farq qiladi;
— suyanchiqsiz yostiq taglikli divan (kushetka);
— suyanchiqsiz keng kursi (banketka);
— suyanchiqsiz kursi (puf);
— suyanchig’i va tagligi uchta bolishdan iborat karavot (sofa-karavot). Choyshablar uchun tagkursi (tumbasi) bor.
Yumshoqlilik darajasi. Mebellar to’shamasining qalinligi bo’yicha olti daraja yumshoqlikda ishlab chiqariladi. Nol daraja yu’mshoqlikdagi mebellar to ‘shamasi qalinligi 120 mm va undan yuqori bo’ladi, 1- darajadagilarniki 95-115 mm, 2-darajadagilarniki 70—90 mm, 3- darajadagilarniki 50—65 mm , 4-darajadagilarniki 15-45 m m va oxirgisi (qattiq mebellarniki) 10 mm. gacha. Yumshoq mebellarda to’shama sifatida tukli noto’qima mato (vatin), ko’piktirilgan rezina va poliuretan (porolon) ishlatiladi. Ularning ost qismi qattiq, egiluvchan, cho’ziluvchan (elastik) bo’lishi mumkin. Egiluvchan mebelning ost qismi odatda sim to’rga va cho’ziluvchan mebelniki esa prujina yoki rezina tasmasiga tayangan.
To’plamligi. Bu ko’rsatkich bo’yicha mebellar garnitur va to’plamlarga bo’linadi. Garniturlar har bir xona uchun alohida to’plamlardan iborat bo’ladi. Masalan, yotoq garnituri ustki va ichki kiyim javoni, bitta ikki kishilik yoki ikkita bir kishilik karavot, komod, tryumo yoki trelyaj, puf va ikkita karavot yoniga qo’yiladigan tagkursilardan iborat. Yemakxona garnituri servant, ovqatlanish stoli va 6 ta stuldan tashkil topadi. Kabinet mebeli kitob javoni, yozuv stoli ham da ish kreslosidan to’plangan. To’plamlar biror faoliyat uchun mo’ljallanadi. Masalan, divan, ikkita kreslo, oynoma va televizor stollari yig’indisiga dam olish yoki m ehm onxona to’plam i, stol-javoni, devor javoni, idish-tovoq yuvish stolidan tashkil topsa, oshxona to’plami deyiladi. Barcha xonalarni jihozlash uchun mo’ljallangan mebellar to’plami xona yotoq mebeli hisoblanadi.