O`zbekiston respublikasi Navoiy kon metallurgiya kombinati Navoiy davlat konchilik instituti «Metrologiya, standartlash va sertifikatsiya»

4-TAJRIBA ISHI.


UCH FAZALI O`ZGARUVCHAN TOK ZANJIRIDA AKTIV QUVVATNI ANIQLASH.

1. Ishdan ko`zda tutilgan maqsad.

Uch fazali elektr energiyasi iste'molchilari quvvatini bitta, ikkita va uchta vattmetr yordamida o’lchashni o’rganish. Notekis yuklamada har bir fazada har xil quvvat bo’lishini amalda tekshirib ko’rish

1. 
   Nazariy qism.
   

Uch fazali tok zanjirlaridagi aktiv quvvatni o`lchash uchun bitta, ikkita va uchta vattmetr usulidan foydalaniladi.

5.1-rasm.

Uch simli simmetrik zanjirning aktiv quvvatini bir vattmetr usulida o`lchash. Simmetrik sistemalarda uch fazali quvvatni o`lchash uchun bitta vattmetrdan foydalansa bo`ladi, chunki bunda iste'molchilarni toki va kuchlanishi, faza siljishi va har bir fazadagi aktiv quvvat bir xil bo`ladi.
Iste'molchilarning aktiv quvvatini o`lchash uchun vattmetrni ulash sxemasi 12.1-rasmda keltirilgan. Rasmda vattmetr chulg`amlarining bosh uchlari yulduzcha bilan belgilanadi.
Uch fazali sistemaning aktiv quvvatini aniqlash uchun turtala sxemada ham vattmetr ko`rsatgan quvvat Rw ni uchga ko`paytirish kerak:


P=3 P_W


Uch simli nosimmetrik zanjirning aktiv quvvatini ikkita vattmetr usulida o`lchash. Uch fazali nosimmetrik zanjirda har bir fazadagi tok, faza siljishi va aktiv quvvat turlicha bo`ladi. Hatto faza va liniya kuchlanishlari ham har xil bo`lishi mumkin. Bunday zanjirning quvvatini ikkita vattmetr usulida o`lchash mumkin. Ikkita vattmetrni uch simli zanjirga ulash sxemasi 5.2-rasmda keltirilgan. Sxemadan ko`rinadiki, vattmetrlardagi kuchlanish chulg`amlarining bosh uchlari tok chulg`ami ulangan fazalarga, oxirgi uchlari esa bo`sh qolgan fazaga ulanadi. Faqat shundagina uch fazali tok zanjirining ikkita vattmetr ko`rsatishi P<sub>W1</sub> va P<sub>W2</sub> larning algebraik yig`indisiga teng bo`ladi, ya'ni:


P=P_W1+P_W2

5.2-rasm.