O’zbekiston Respublikasi Navoiy kon metallurgiya kombinati Navoiy davlat konchilik instituti “Mashinasozlik texnologiyasi” kafedrasi

Doiraviy tishli konussimon g‘ildiraklarni
hisoblashning o‘ziga hosligi
Doiraviy tishli konussimon g‘ildirak sxemasi 13.2 – rasmda ko‘rsatilgan.
Doiraviy tishning qiyalik burchagi (o‘rtacha ) bo‘ladi. Doiraviy tishli g‘ildirakning asosiy o‘lchamlari to‘g‘ri tishli konussimon g‘ildiraklarga o‘xshash lekin ularning ayrim parametrlari farq qiladi, jumladan:
o‘rta normal moduli
; (13.19)
tish tashqi balandligi
; (13.20)

13.2 – rasm. Doirviy tishli konussimon g‘ildirak

tish kallagining tashqi balandligi

(13.21)
tish oyog‘ining tashqi balandligi
(13.22)
Konussimon g‘ildirakli doiraviy tishli uzatmadagi kuchlar. Konussimon g‘ildirakli doiraviy tishli uzatmadagi aylana kuch ham (13.11) formula bo‘yicha hisoblanadi.
Shesternadagi radial, tishli g‘ildirakdagi bo‘ylama kuch formulasi:
; (13.23)
shesternadagi bo‘ylama, tishli g‘ildirakdagi radial kuch formulasi;
. (13.24)
(13.23) va (13.24) formulalardagi qo‘shiluvchilar ishorasi shesterna valiga qo‘yilgan burovchi moment va tish qiyaligining yo‘nalishiga bog‘liq bo‘ladi. Bu yo‘nalishlar mos kelsa yuqoridagi ishoralar, mos kelmasa pastdagi ishoralar olinadi.

Konussimon g‘ildirakli doiraviy tishli uzatmalarni
mustahkamlikka hisoblash
Konussimon g‘ildirakli doiraviy tishli uzatmalarni ham (13.15), (13.16) formulalar yordamida loyihalovchi hisobi bajariladi. Lekin bunda doiraviy tishlar uchun olinadi.
Doiraviy tishli konussimon g‘ildirakning eni quyidagi shart bo‘yicha talabga javob berish kerak
.
bunda – tishning tashqi aylana moduli.
Eguvchi kuchlanish bo‘yicha hisobni bajarganda .
Konussimon g‘ildirakli doiraviy tishlarni eguvchi kuchlanish bo‘yicha tekshiruvchi hisobini bajarganda tish rasmining koeffisienti tishning ekvivalent soni bo‘yicha hisoblanadi:
. (13.25)
Kontakt kuchlanish bo‘yicha tekshiruvchi hisobni bajarganda ildiz ostidagi ko‘payuvchining qiymati 270 bo‘ladi, ya‘ni
. (13.26)