O’zbekiston respublikasi jismoniy tarbiya va sport vazirligi o’zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universiteti eshkak eshish nazariyasi va uslubiyati chirchiq-2020 yil

Adaptiv eshkak eshish bo’yicha musobaqalar. Hozirgi kunda adaptiv eshkak eshish sportchilarning cheklangan imkoniyatlariga qarab to’rtta sinfdagi qayiqlarni o’z ichiga oladi:

1. 
   LTA4+ (oyoqlar, gavda, qo’llar va boshqaruvchi to’rtta)
   

• 
  Poygalar 1000 metr masofada o’tkaziladi (2006 yildan, ilgari 2000 metr bo’lgan);
  
• 
  Harakatlanuvchi o’rindiq;
  
• 
  Aralash qayiq (ayollar va erkaklar).
  

2. 
   TA2X (gavda va qo’llar)
   

• 
  Poygalar 1000 metr masofada o’tkaziladi;
  
• 
  Harakatsiz o’rindiq;
  
• 
  Aralash qayiq (ayollar va erkaklar).
  

3. 
   AW1X (bitta ayol, faqat qo’llar)
   

• 
  Poygalar 1000 metr masofada o’tkaziladi;
  
• 
  Harakatsiz o’rindiq;
  
• 
  Ayollar qayg’i.
  

4. 
   AM1X (bitta erkak, faqat qo’llar)
   

• 
  Poygalar 1000 metr masofada o’tkaziladi;
  
• 
  Harakatsiz o’rindiq;
  
• 
  Erkaklar qayg’i.
  

Jihozlash texnologiyasi. Adaptiv eshkak eshish uchun qayiqlar atletning cheklangan imkoniyati darajasiga qarab o’zgaruvchan maxsus o’rindiqlar bilan jihozlanadi. Bugungi kunda o’rindiqlar orasida quyidagilaodan tashqari farqlar yo’q:
LTA4+ sinfidagi qayiqlarda boshqa sinfdagi qayiqlardan farqi o’rindig’i harakatlanuvchan o’rindiq.
TA2X “qulaylikni qo’llab-quvvatlashni” ta`minlovchi o’rindiq bilan jihozlangan.
AW1X va AM1X sinfidagi qayiqlar muvozanat va o’tirish holatida nuqsoni bor (umurtqa pog’onasi jarohati va tayanch harakat apparati falaji) shug’ullanuvchilar uchun orqa va bel holatini to’g’ri ushlab turuvchi maxsus o’rindiq bilan jihozlangan. Bu gavdaning yuqori qismini qo’llab-quvvatlaydi va ma`lum holatni ushlashni ta`minlaydi.
Kichik o’lchamdagi qayiqlar yon muvozanatini ta`minlovchi, barqarorlik sifatida ishlovchi yordamchi pontonlar bilan jihozlangan.
Adaptiv eshkak eshish bo’yicha trenirovkalar sport trenirovkasining umumiy qonuniyatlariga bo’ysinadi. Ammo, trenirovka mashg’ulotlariga yondashuv, vosita va uslublarni tanlashda sog’lom sportchilarnikidan boshqacha, imkoniyati cheklangan shaxslar individual xususiyatlaridan kelib chiqib tanlanadi. Imkoniyati cheklangan eshkak eshuvchilarning trenirovka xususiyatlariga qarab ularning jismoniy sifatlarini ham oshirish kerak.
Imkoniyati cheklangan shaxslar bilan trenirovka mashg’ulotlar olib borish xususiyatlari. Akademik eshkak eshishda adaptiv eshkak eshish kategoriyalari. Baydarka va kanoeda adaptiv eshkak eshish kategoriyalari. Adaptiv eshkak eshish bo’yicha musobaqalar.