O‘zbekiston Respublikasi fanlar akademiyasi Volume 4

O‘zbekiston Respublikasi fanlar akademiyasi 
Volume 4 | Conference Proceedings 1 | 2023
O‘zbek tili, adabiyoti va folklori instituti 
Alisher Navoiy adabiy va ilmiy merosini 
o‘rganish masalalari 
DOI: 10.24412/2181-1385-2023-1-313-319
 
 
 
 
 
 
318
 
8-fevral 
https://tai.uz/ Xalqaro konferensiya 
Taniqli olim K.Quramboyevning ma‟lumot berishicha, Navoiy asarlari 
Qoraqalpog‘iston
da dastlab qo„lyozma shaklida tarqalib, maktab-madrasalarda 
o„qitilgan. Berdaq va Ajiniyozdan tortib to I.Yusupov va A.O„tepbergenovgacha 
bo„lgan shoirlar ulug„ o„zbek san‟atkori ijodidan ta‟sirlanib, unga ergashib asarlar 
yaratganlar, g„azallariga tatabbular yozib, muxammaslar bog„laganlar. Kunxo„ja, 
Ajiniyoz, Berdaq, O„tesh, Umar, Ayapbergan Musayevlardan tortib Abbaz Dabilov, 
Sodiq Nurimbetov, Ibroyim Yusupovgacha bo„lgan shoirlar Navoiy ijod 
chashmasidan bahramand bo„lganini ko„p bora ta‟kidlashgan.
Qoraqalpog„iston adabiyotshunosligida navoiyshunoslik alohida yo„nalishga 
aylanib bormoqda. J.Aymirzayev, A.Begimov, N.Davqarayev, M.Daribayev, 
N.Japaqov, I.Sag„itov, A.Murtazayev, Q.Maqsetov, K.Mambetov, H.Hamidov, 
Q.Jarimbetov, K.Quramboyev kabi olim va adiblarning shoir hayoti va ijodi, 
asarlarining tarjimalari va adabiy ta‟sir masalalariga bag„ishlangan ko„plab maqola va 
risolalari fikrimizning yorqin dalilidir.
Ma‟lum bo„ladiki, Navoiy va turkiy xalqlar adabiyoti alohida tadqiqot mavzui 
bo„lib, shoir adabiy va ilmiy merosining turkiy xalqlar orasiga tarqalishi, asarlari 
qo„lyozmalarining ko„chirilishi, o„zidan keyingi ijodkorlarga ta‟siri va izdoshlari, 
asarlarining nashrlari va tarjimalarini qiyosiy jihatdan o„rganish nafaqat o„zbek, balki 
barcha turkiy xalqlar adabiyotshunosligining muhim va dolzarb masalalari 
hisoblanadi. Chunki har bir xalq badiiy tafakkuri taraqqiyoti va adabiyoti rivojida 
Navoiyning beqiyos hissasi bor. Biror-bir turkiy adabiyot ravnaqini Navoiy ta‟siridan 
ayri holda tasavvur etib bo„lmaydi. Bu hol ayni mavzuni kelgusida qardosh xalqlar 
olimlari bilan birgalikda tadqiq etishni taqozo etadi.