Taqqoslash ko`rsatkichlari
|
Bozor uy xo`jaligi
|
Buyruqbozlik iqtisodiyotida uy
xo`jaligi
|
O`tish iqtisodiyotidagi uy xo`jaligi
|
Maqsadli funksiya
|
To`lovga qodir talabning chegaralanganligi sharoitida foydalalikni ko`paytirish.
Byudjet cheklovlari yagona chegaralovchi omil
sifatida
|
Resurslar tanqisligi sharoitida foydalalikni ko`paytirish. Byudjet cheklovlaridan tashqari, vaqt va ijtimoiy cheklovlar ham muhim
|
Yashovchanlik qobiliyatini yo`qotmaslik
|
Resurslar
|
Asosiy ishdagi maosh
|
Asosiy ishdagi maosh Q bo`sh vaqtning mavjudligi (asosiy ishga bog`liq) Q aloqalar
Q tarnsfertlar
|
Rasmiy, norasmiy va kriminal bandlikdan va renta daromadlari sifatida olinadigan resurslar “portfeli”
|
Byudjet cheklovlarining qat’iyligi
|
Mutlaq qat’iy: uy xo`jaligi maoshdan tashqari boshqa daromad manbalariga ega
emas
|
Davlat uy
xo`jaliklariga transfertlar shaklida daromadlarning
katta qismini olish imkonini beradi
|
Daromadlar turli manbalari o`rtasidagi chegaralarning egiluvchanligi farovonlik va pul daromadlari miqdorlari o`rtasidagi qat’iy bog`liqlik olib
tashlashga imkon beradi
|
Jamg`armalarnin
g muhimligi va
|
Jamg`armalar
miqdori
|
Jamg`armalar ham
majburiy (tanqislik
|
Jamg`armaga nisbatan
“sug`urta” yuklamasi maksimal
|
ularning miqdori
|
jamg`arishga bo`lgan moyillik chegarasi miqdori va jamg`armaning maqsadi bilan izohlanadi
|
va barcha
daromadni sarflash imkoniyatining yo`qligi tufayli),
ham ixtiyoriy xususiyatga ega, bunda majburiy jamg`armalar tanqislik intensivligining o`sishiga qarab
o`sadi
|
darajada, ular muhim, lekin ularning miqdori ikki tendensiya-mumkin qadar ko`proq jamg`armaning zaruriyligi va jamg`armarish uchun joriy daromadlarning yetishmasligi kabi ikki tendensiyaning qarama-qarshi harakati natijasida aniqlanadi
|
Iqtisodiy resurslarni birlashtirishning maqsadga muvofiqligi
|
Uy xo`jaligi a’zolarining har biri noyob resurslarga ega, shuning uchun oila qurish uzoq muddatli investitsiyalash
to`g`risidagi qaror bilan aynan bir xil
|
Oila asosida
alohida turdagi noyob resurslarni birlashtirish yotadi- aloqalarga, ma’muriy huquqlarga
(propiska, partiyaga a’zolik) ega bo`lish
|
Har bir oila a’zosidan mustaqil daromad manbalarining mavjud bo`lishi xatarni kamaytirishga imkon beradi
|
Uy xo`jaligining optimal hajmi (shu jumladan, bolalar to`g`risida qaror qabul qilish)
|
Uy xo`jaligining o`sishi noyob
resurslar ishlab chiqarish imkoniyatining pasayishiga qarab
to`xtatiladi
|
Uy xo`jaligining hajmi o`ta noyob resurslarni olish
xarajatlari bilan cheklangan- aloqalar, turar-joy
va h.k.
|
Uy xo`jaligi a’zolarining o`xshash turdagi bandligi tufayli xatarlar diversifikatsiyasining chegaralanganligi bilan belgilanadi
|
Ichki tuzilma
|
Oddiy pag`onali, bunda “boshliq” mavqeini egallagan jins ahamiyatga ega emas (eng noyob aktivga ega bo`lgan shaxs boshliq hisoblanadi)
|
Oddiy pag`onali, partiya-davlat tizimida eng yuqori o`rninin egallagan oila a’zosi “Oila boshlig`i” hisoblanadi,
ko`proq bu erkaklardir
|
Oddiy pag`onali, jinsi va oiladagi o`rnidan qat’i nazar eng barqaror daromadga ega bo`lgan uy xo`jaligi a’zosi “boshliq” hisoblanadi
|
Davlatga nisbatan munosabat
|
Davlat bozor “xato”larini to`g`rilash mexanizmi sifatida ko`rib chiqiladi, o`z navbatida soliqlarning to`lanishi ratsional
tarzda amalga oshadi
|
Davlat uy xo`jaligi farovonligining so`nggi bosqichidagi kafolat sifatida qabul qilinadi, o`z navbatida, soliqlarni to`lash burch hisoblanadi
|
Uy xo`jaligi davlat faoliyatida o`zining yashovchanlikni yo`qotmaslik uchun to`sqinlikni ko`radi (uy xo`jaligi faoliyati sektorlari o`rtasidagi to`siqlar manbasi, o`z navbatida soliqlarni to`lash o`lpon sifatida qabul qilinadi)
|
Uy xo`jaligi uchun eng muhim bo`lgan
ijtimoiy siyosat
|
Mehnat munosabatlari sohasidagi siyosat,
soliq siyosati,
|
Pensiya, uy-joy- kommunal siyosati, ijtimoiy ta’minot
siyosati, ta’lim
|
Sog`liqni saqlash sohasidagi siyosat, ijtimoiy ta’minot tizimi va pensiya tizimi siyosati ustivor
hisoblanadi. To`g`ri ma’noda uy
|