To‘g‘ri va ratsional ovqatlanish.
Ovqatlanishni shunday tashkil etish kerakki, u o‘zining fizik, kimyoviy hamda rganism xususiyatlari bilan inson tanasiga og‘irlik qilmasligi, aksincha tez va oson hazm bo‘lib, organizmni kerakli oziq moddalar bilan ta’minlay olishi lozim.
Ratsional ovqatlanish esa organizmning sutkalik faoliyati jarayonida sarflangan energiya qiymatini qabul qilinayotgan ovqatlar hisobiga qoplanishidir.
II. Harakatli turmush.
Inson kundalik hayotida jismoniy mashqlar, sport o‘yinlari, badanni chiniqtiruvchi muolajalar bilan ko‘proq shug‘ullansa uning tanasidagi fiziologik, rganism jarayonlar tezlashadi, ishchanligi ortadi.
III. Kun rejimini bioritmik qonuniyatlar asosida tuzish.
Tabiatda davriylik, batartiblik mavjud bo‘lib, u bioritm deb ataladi. Ichki a’zolar, asab tizimining faolligi kunduz kunlari yuqori bo‘lib, tunda susaygan bo‘ladi. Bu o‘zgarishlarni ichki a’zolardagina emas, balki moddalar almashinuvida ham kuzatishimiz mumkin. Shuningdek badanimizdagi faollik va sustlikning o‘zgarishlari hafta, oy, yil davomida ham sodir bo‘ladi va bu hodisani bioritmik hodisalar deb yuritiladi. Million yillar davomida inson quyosh bilan turib, quyosh bilan yotgan, shuning uchun uning badanida kunduzi faollik, tunda sustlik ritmi shakllangan.
Oqilona kun tartibi sog‘lom turmush tarzining asosini tashkil qiluvchi ko‘rsatkichlardan biridir. Kun tartibiga muttasil rioya qilish asab tizimi va butun organizmning to‘liq rivojlannishini ta’minlaydi, uning turli kasalliklarga qarshiligini kuchaytiradi, energiya hosil qiladi. Kun tartibiga rioya qilmaslik tanada energiya taqchilligini yuzaga keltirishi mumkin. Uzun tunlar televizor ko‘rish, bemaqsad ko‘cha kezish, tunda ichkilikbozlik qilish kabilar turli kasalliuklarga, eng avvalo asab va ruhiy kasalliklarga olib keladi. Shuning uchun turmush tarzimizni tabiatdagi ritmik o‘zgarishlarga moslab tashkil etishimiz lozim.
Reproduktiv salomatlik tamoyillari quyidagilardir:
Xavfsiz homiladorlikni ta’minlash
Behatar tug‘ruqqa malakali yordam ko‘rsatish.
Chilla davrida tibbiy yordam.
J.Y.O.Yu.Kni oldini olish, aniqlash, davolash.
Bepushtlikning oldini olish, davolash.
Istalmagan homiladorlikning oldini olish vositalari bo‘yicha ma’lumotlar berish.
O‘smirlarni jinsiy tarbiya va reproduktiv salomatlik bo‘yicha ma’lumotlar bilan ta’minlash.
Abort va uning asoratlarini oldini olish.
Ko‘krak suti bilan boqishning afzalliklarini targ‘ib qilish.
Aholini tibbiy madaniyatini oshirish.
Oddiyroq qilib aytganda reproduktiv salomatlik insonning nasl qoldiruvchi a’zolari salomatligidir.Ayniqsa ayollar reproduktiv salomatligini saqlashning ahamiyati kattadir.
Do'stlaringiz bilan baham: |