O’zbekiston respublikasi buxgalteriya hisobi milliy standarti bhms n 7 nomoddiy aktivlar umumiy qoidalar

AMORTIZATsIYaNI HISOBLAB YoZISh USULI

41. Amortizatsiyani hisoblab yozishning foydalanilayotgan usuli xo’jalik yurituvchi sub’ekt tomonidan aktivning iste’mol xususiyatlaridan foydalanish chizmasini aks ettirishi kerak. Har bir davr uchun amortizatsiya summasi. u boshqa aktivning balans qiymatiga kiritilgan hollardan tashqari, xarajat sifatida tan olinadi.

42. Amortizatsiyalanuvchi qiymat muntazam ravishda aktivni foydali ishlatishning butun davriga taqsimlanadi. Amortizatsiya turli usullarni qo’llash yo’li bilan hisoblab yoziladi, ularga: to’gri chiziqli yoki bir maromli usul, kamayib beruvchi qoldiq usuli va hosil qilingan birliklar summasi bo’yicha amortizatsiyani hisoblab yozish usuli kiradi.

To’g’ri chiziqli usul aktivni foydali ishlatishning butun davri mobaynida eskirishning doimiy summalarini hisoblab yozishdan iborat.

Kamayib beruvchi qoldiq usuli bo’yicha muntazam hisoblab yozilayotgan summalar foydali ishlatish muddati davomida kamayadi.

Eskirishni bajarilgan ishlar hajmiga mutanosib ravishda hisoblab yozish usuliga binoan amortizatsiya miqdori faqat aktiv qancha marta ishlatilishiga yoki qancha mahsulot birligi ishlab chiqarilishi kutilayotganiga bogliq bo’ladi.

Usulni tanlayotganda aktivning iste’mol xususiyatlari qay tarzda sarflanishiga asoslanmoq zarur. Agar aktivning iste’mol xususiyatlari tarkibida o’zgarishlar kutilmayotgan bo’lsa, u davrdan davrga izchillik bilan qo’llanishi kerak.

43. Amortizatsiyani hisoblab yozish usullaridan birortasini qo’llashni aniqlash qiyin bo’lgan hollarda hisoblab yozishning to’gri chiziqli usulidan foydalaniladi.

44. Agar ushbu aktivlardan kutilayotgan iqtisodiy foydalar sezilarli tarzda o’zgaradigan bo’lsa, nomoddiy aktivlarga nisbatan qo’llaniladigan amortizatsiya usuli har yili hisobot davri oxirida qaytadan ko’rilishi mumkin. Amortizatsiya usuli o’zgargan taqdirda joriy davr uchun hisoblab yozilgan amortizatsiya tuzatiladi.