O’zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik instituti

Qonuniylik prinsipi. 
Huquq ijodkorligi jarayoni sub’yektlari tomonidan 
normativ-huquqiy aktlar loyihasini tayyorlash, muhokama etish, qabul qilish va nashr etish 
qonunlar, avvalo, Konstitutsiya asosida amalga oshiriladi. Qonuniylik tamoyilining asosiy 
ma’nosi shundaki, qonun chiqaruvchi idora - parlamentning ham, huquq ijod etuvchi 
boshqa idoralarning ham faoliyati qonun asosida qat’iy amalga oshirilishi lozim. 
Sudlov jarayoni hatqida huquqni amalga oshirishda ish ko’radigan barcha davlat 
idoralari va mansabdor shaxslar faoliyati ham batamom qonunga mos ravishda bo’lishi 
talab etiladi. Mazkur faoliyatda qonuniylik prinsipi barcha mutasaddi idoralar, mansabdor 
shaxslar hamda fuqarolar xatti-harakatida qonunga itoat etish, uning talabiga og’ishmay 
rioya qilishda namoyon bo’ladi. Qonuniylik umumiylik va yagonalik sifatlari bilan 
xaraktyerlanadi. Qonunga itoat etish barcha sub’yektlar uchun umumiy talabdir. Ayni 
vaqtda, qonundagi har bir qoida huquqiy munosabatning barcha ishtirokchilari uchun 
yagona talab sifatida maydonga chiqadi. Boshqacha qilib aytganda, qonun ustuvor va 
butun mamlakat hududida yagonadir. U bir xilda tushunilishi va bir xilda bajarilishi lozim. 
3) 
Insonparvarlik prinsipi. 
Buning ma’nosi shundaki, huquq jamiyat - inson - 
davlat o’rtasidagi munosabatlarni mustahkamlash va tartibga solishda adolat, insonni 
sevish, shaxsni e’zozlash va uning sha’nini qadrlash, unga hayot kechirish uchun munosib 
shart-sharoitlar yaratib byerish nuqtai nazaridan kelib chiqadi. 
Huquqning insonparvarligi qonunchilik hujjatlarida mustahkamlangan iqtisodiy 
hamda ijtimoiy tuzum shaxs uchun qulay shart-sharoitlar, imtiyozlar yaratishini nazarda 
tutadi. Huquqda shaxsni tahqirlovchi, qiynovchi, unga nisbatan noinsoniy munosabatni 
mustahkamlovchi qoidalar bo’lishi mumkin emas. Mamlakatda vujudga keltirilgan kafolatlar 
tizimi fuqarolarni g’ayrihuquqiy xatti-harakatlardan hamda ularning oqibatlaridan himoya 
qilishi kerak. 
Albatta, fuqarolar huquq va erkinliklarining to’la kafolati faqat demokratik huquqiy 
davlat sharoitidagina bulishi mumkin. O’zbekistonda insonparvar huquqning shakllanishi 
mustaqillik, davlat suvyerenitetining qo’lga kiri-tilishi hamda mustahkamlanishi davri bilan 
chambarchas bog’liqdir. Xususan, O’zbekiston Konstitutsiyasida: oila jamiyat va davlat 
muhofazasidadir (63-modda). Ota-onalar o’z farzandlarini voyaga etgunlariga qadar boqish 
va tarbiyalashga majburdirlar. Davlat va jamiyat etim bolalarni va ota-onalarining 
vasiyligadan mahrum bo’lgan bolalarni boqish, tarbiyalash va o’qitishni ta’minlaydi (64-
modda). Voyaga yetgan, mehnatga layoqatli farzandlar o’z ota-onalari haqida g’amxo’rlik 
qilishga majburdirlar (66-modda), - deb ta’kidlanganligida naqadar insonparvarlik g’oyalari 
mujassamdir. Bunday insonparvarlik bilan yo’g’rilgan huquqiy qoidalarni Oila kodeksida, 
Mehnat kodeksida, «Fuqarolar sog’lig’ini saqlash to’g’risida», «Fuqarolarning pensiya 
ta’minoti to’g’risida»gi va boshqa qonunlarimizda ko’plab uchratish mumkin. 
4)