O’zbekiston rechpublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vaziriligi

3. Bazal membrana 
yoki asosiy parda gipodermaning tagida joylashgan bo‘lib, juda 
yupqa, hujayraviy tuzilishga ega emas.
Teri qoplamidagi xosilalar
ga turli xil o‘simtalar, bezlar, rang beruvchi pigmentlar kiradi.
Teri xosilalari yoki o‘simtalari 4 guruxga bo‘linadi:
1.Xetoidlar. 2. Somatoxetlar. 3. Dermatoxetlar. 4.Dermatolepidlar.

---

21 
O‘simtalar hasharotlarni mexanik ta’sirotlardan ximoyalanishida va harakatlanishida 
yordam beradi.
Teri bezlari. 
Bu bezlar gipodermadan hosil bo‘ladi. Bezlar 1, 2 va ko‘p hujayrali bo‘lishi 
mumkin. Teri bezlarining tashqi yo‘li terining tashqi yuzasiga ochiladi. Ba’zilarining yo‘li 
bo‘lmaydi. Ularning sekreti «terlash» orqali tashqariga chiqadi.
Hasharotlarning teri bezlari mum beruvchi, hid beruvchi va zaharli, lak beruvchi yoki 
qo‘rqituvchi sekretlar ishlab chiqaradi.
Hasharotlarning muskul sistemasi yaxshi rivojlangan bo‘lib, muskullari soni juda ko‘p. 
Masalan, suvaraklarda 1684 ta, kapalaklarda 1600 ta muskul bor. Umuman hasharotlar muskulining 
soni 2000 tagacha bo‘lishi mumkin.
Hasharotlarning muskullari ikki gruppaga bo‘linadi: 
1.Somatik yoki skelet muskullari.
2.Ichki yoki vitseral muskullar.
Skelet muskullari asosan 3 gruppaga bo‘linadi: 
1-bosh muskullari; 2-ko‘krak muskullari; 3-qorin muskullari.
A - kutikula va gipoderma; V – epikutikula tuzilishi.
1 - epikutik
ula; 1a – tashqi sement qavat; 1b - mum qavat; 1s – epikutikula tashqi qavati; 
(lipыdnыy i kutikulinovыy sloi;) 1d – epikutikula ichki qavati (gomogennыy); 
2 - ekzokutikula
; 
3 
- endokutikula
; 
4 - gipoderma; 5 - bazal membrana
; 6 - gipodermal hujayra; 6a – pora yoki 
g‘ovak kanal; 7 – bezli hujayra; 8 - trixogen hujayra; 9 - tormogen hujayra; 10 – nerv tolalari; 11 - 
tukcha; 12 - xetoid; 13 – bez yo‘li. 

---

22