O’zbekiston rechpublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vaziriligi

 
Hasharotlarning ko‘krak qismi.
Hasharotlarda ko‘krak qism 3 ta bo‘g‘imdan iborat. Bu 
qism qorin qismdan keskin farq qiladi. Hasharotlarning qadimgi ajdodlarida 3 ta bo‘g‘imda 3 juft 
oyoqlari bo‘lgan. Bunday metameriyali hayvonlar kam harakat bo‘lgan. Hasharotlarda esa harakatni 
ko‘krak qismga markazlashtirish, ya’ni lakometr va lakomotor funksiyasining oshishi ko‘kragini 
qorindan ajralishiga olib kelgan.
Ko‘krakda qanotlarning vujudga kelishi, oyoqlarning mavjudligi qorin qismining 
soddalashishiga va qorin o‘simtalarining qisqarishiga sabab bo‘lgan. 
Hasharotlarning ko‘krak qismi 3 bo‘g‘imdan iborat: 
Oldingi ko‘krak, 1-ko‘krak bo‘g‘imi.
O‘rta ko‘krak, 2-ko‘krak bo‘g‘imi. 
Orqa ko‘krak, 3-ko‘krak bo‘g‘imi.
Har bir bo‘g‘imning atrofini xitinli halqa o‘rab olgan bo‘lib:
1. Elka yoki tepa tomoni- tergit. 
2. Qorin yoki pastki tomoni- sternit.
3. Ikki yon tomoni- pleyrit.
Hasharotlar oyoqlarining tuzilishi va tiplari.
Hasharotlarning oyoqlari bo‘g‘imlarga 
bo‘lingan bo‘lib, quyidagi qismlardan iborat: 1-toscha; 2-o‘ynagich; 3-son; 4-boldir; 5-panjalar va 
6-tirnoqlar.
Toscha
kalta, kuchli asosiy bo‘g‘im bo‘lib, bir tomondan pleyritga va ikkinchi tomondan 
o‘ynag‘ichga harakatli bo‘g‘im hosil qilib birlashgan.
O‘ynag‘ich
juda kichik bo‘g‘imdan iborat va son bilan toschaning o‘rtasida joylashgan 
bo‘lib, kam harakatchandir. Ba’zi hasharotlarda o‘ynag‘ich ikki bo‘g‘imli bo‘ladi.
Son
eng katta va kuchli bo‘g‘imdir. Boldirning uzunligi songa teng, lekin ingichka bo‘ladi 
va tikanli o‘simtalar bilan qoplangan.
Panja
oyoqning boldir qismini uchiga birlashgan bo‘lib, 1-5 bo‘g‘imdan iborat, 
pashshalarning oyoqlarida so‘rg‘ichlari bo‘ladi.
Panjaning boldirga birlashgan joyida tirgovuchga o‘xshash tirnoqlar bor.
Hasharotlarning oyoqlari tuzilishi va bajaradigan funutsiyasiga ko‘ra turli tiplarga 
bo‘linadi.