O'zbekiston Milliy Universiteti Tarix fakulteti “Tarix va ekskursiya-o'lkashunoslik ishi” 3-kurs talabasi Valiyeva Hilolaoyning taqdimoti

Bu jarayonning asl mohiyati ko'zga ko'ringan mahalliy arboblarni tugatishga qaratilgan edi. Minglab ziyolilar yo'q qilinishining cho'qqisi 1937 – 1939 yillarga to'g'ri keldi. 1937 yil dekabr – 1938 yil yanvarida XKS va O'z KP(b) MKning «O'z SSR Xalq Maorif Komissarligi tizimida ziyonchilik oqibatlarini bartaraf etish bo'yicha chora – tadbirlar to'g'risida»gi qarori e'lon qilingandan so'ng xalq ta'limining barcha sohalarida, ayniqsa, mahalliy tilda dars beriladigan maktablar, pedagogik bilim yurtlari va institutlarida o'qituvchi kadrlar va talabalarni «tozalash» ishlari avj oldirib yuborildi.

Bu jarayonning asl mohiyati ko'zga ko'ringan mahalliy arboblarni tugatishga qaratilgan edi. Minglab ziyolilar yo'q qilinishining cho'qqisi 1937 – 1939 yillarga to'g'ri keldi. 1937 yil dekabr – 1938 yil yanvarida XKS va O'z KP(b) MKning «O'z SSR Xalq Maorif Komissarligi tizimida ziyonchilik oqibatlarini bartaraf etish bo'yicha chora – tadbirlar to'g'risida»gi qarori e'lon qilingandan so'ng xalq ta'limining barcha sohalarida, ayniqsa, mahalliy tilda dars beriladigan maktablar, pedagogik bilim yurtlari va institutlarida o'qituvchi kadrlar va talabalarni «tozalash» ishlari avj oldirib yuborildi.

Xalq ta'limi tizimidagi maorifparvar ziyolilarga qarshi olib borilgan quvg'in va qatag'onlarga «xalq dushmanlari, chet el josuslari» - A. Ikromov, F. Xo'jaev va boshqalar o'zlarining maorif kommissarligidagi «odamlari» - Usmonov, Ro'ziev, Sorokin, Kojuxovlar orqali xalq maorifiga katta ziyon etkazishgan, degan bo'xtonlar «asos» qilib olindi: «Ular turli choralar bilan o'zbek xalqini sotsiyalistik madaniyaning ilg'or vakili – buyuk rus xalqidan ajratmoqchi bo'ldilar, yoshlarni millatchilik bilan zaharlashga harakat qildilar… Ular bir tomondan, o'zbek maktablarida Lenin va Stalin asarlarini o'rganishga imkon beruvchi rus tili o'qitilishga qarshilik ko'rsatib, ikkinchi tomondan, Marksizm – leninizm klassiklarining asarlarini o'zbek tiliga tarjima qilinishiga to'sqinlik qildilar,» degan soxta ayblovlar qurboni bo'ldilar.