«O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi»

Nog‘orasiga o‘ynamoq
 Kimningdir izmi, yo‘l-yo‘rig‘i bilan ish 
ko‘rmoq.  Varianti: 
nog‘orasiga o‘ynatmoq; childirmasiga o‘ynamoq.
Oyog‘iga bolta urmoq
  Mavqeyidan mahrum etadigan zarba yet-
kazmoq.  Ma’nodoshi: 
payini qirqmoq.
1. Nutqning mantiqiyligi deganda nimani tushunasiz?
2. Nutq mantiqiyligi nutqning qaysi sifatlarisiz to‘liq namoyon bo‘lol-
maydi?
3. So‘zlovchi mantiqan to‘g‘ri nutq tuzishi uchun ona tili fanining 
qaysi bo‘limlariga oid bilimlarga ega bo‘lishi kerak?
4. Abu Nasr Forobiyning grammatika va mantiq haqidagi fikrlarini 
tu shuntiring.
5. Tilshunoslikning qaysi sohasiga doir bilimlar so‘zlarning bog‘lanish 
munosabatlarini muvofiqlashtirib turadi?
42-mashq.
  Berilgan gaplardagi mantiqqa zid qo‘llangan so‘zlar o‘rniga 
mantiqan mosini qo‘yib ko‘chiring.

40
1. Sattorov yolvorgan ohangda ko‘zlarimga umidvor qaradi. 2. Ikkala-
miz ham tubsiz ko‘ngilsizlik oldidan picha tinchlanishimiz kerak edi. 
3. Sattorov zarda bilan planshetni irg‘itib yubordi-da, mening so‘zlashim ga 
erk bermay, sakrab o‘rnidan turdi. 4. Men Ahmadni chaqirish oldidan 
stol ustiga uning Valitov bilan tushgan suratini ham, Zaremaning foto-
suratlarini ham sochib qo‘ygan edim. 5. Mana, u oyoq uchida sekin 
yonimga yo‘rg‘alab keldi-da, meni odatdagiday so‘roqlarga ko‘mib yubordi. 
(M. Nasibullin) 6. U jamiyat taraqqiyotini rivojlantirish uchun insonlarning 
ma’naviyatini yuksaltiruvchi asarlar yaratdi. (A. Olimov)