O'zbekiston Milliy Ensiklopediyasi indd

ЧИМ УСТИДА ХОККЕЙ - қ. Хок-
кей.
ЧИМБОЙ — Қорақалпоғистон Ре-
спубликаси Чимбрй туманидаги шаҳар 
(1974 й.дан), туман маркази. Амударё 
дельтасида, Кегейли каналининг ҳар ик-
кала соҳилида, Нукус т.й. станциясидан 
56 км. Аҳолиси 46,2 минг киши (2004).
Ч. 17-а.да балиқчилар ва чорвадор-
лар қалъаси сифатида вужудга кел-
ган. 1976—77 й.ларда шаҳар ҳудудида 
қорақалпоқ археологлари томонидан 
ўтказилган қазишма ишлари натижаси-
да бу ердан 7—8-а.ларга оид ашёлар то-
пилган. Тарйхий манбаларда Ч. дастлаб’ 
Шохтемир деб юритилган. 1643 й.да бу 
қалъа Хива хонлигининг Орол денгизи 
жан. соҳилидаги ҳудудларининг маркази 
бўлган. 1740 й.да Хивага келишда пору-
чик Гладишев Шохтемирдан ўтган. 1741 
й. геодезист Муравин тузган харитада 
ҳам Шохтемир кўрсатилган.
1890 й.да Ч.да рустузем мактаби ва 
тиббий пункт очилган. 20-а.нинг 1чора-
гида бу ерда 80 та савдо дўкони бўлган. 
Чимбойлик савдогарлар Оренбургдан 
матолар ва б. молларни олиб келишган. 
1907—08 й.ларда беда уруғи ва б. тур-
ли маҳсулотлар Россия, АҚШ, Германи-
яга экспорт қилинган. Шу даврда Ч.да 
пахта тозалаш, ёғмой, кўнтери здлари 
қурилган; 1913 й.да беда уруғини то-
залаш зди ишга туширилган. 1916 й.да 
Ч. аҳолиси рус подшо ҳукуматининг 
маҳаллий аҳолини мардикорликка олиш-
га қарши қўзғолон кўтарган. 1919 й.да 
Чимбойда янги мактаблар очилган. 1920 
й.да Амударё вилояти тузилиб, у икки 
уездга (Шўрахон ва Чимбой) бўлинган. 
Ўша йили Ч.да болалар интернати фа-
олият кўрсата бошлаган. Ч.га 1927 й.да 
шаҳарча мақоми берилган. 1980 й. т.й. 
ўтказилди.
Ч.да пахта тозалаш, ёғмой, керамика, 
асфальтбетон здлари, маҳаллий саноат 
корхоналари, савдо, маданий ва маи-
ший хизмат кўрсатиш шохобчалари бор. 
Қорақалпоғистон қ.х. илмий тадқиқот 
инти, наслчилик стяси, умумий таълим 
мактаблари, пед. касбҳунар коллежи, ку-
тубхоналар, клуб муассасалари, маданият 
уйлари, ўқувчилар маданият саройи мав-
жуд. Касалхона, туғруқхона ва б. тиббий 
муассасалар аҳолига хизмат кўрсатади.