O'zbekiston Milliy Ensiklopediyasi indd



Download 2,2 Mb.
Pdf ko'rish
bet77/328
Sana24.02.2022
Hajmi2,2 Mb.
#207098
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   328
Bog'liq
O zbekiston Milliy Ensiklopediyasi - E harfi

ЭЛЕКТР АЛОҚА — ахборотлар 
(нутқ, ҳарфрақамлар, тасвир ва бошқалар) 
сим ёки радиосигналлар орқали электр 
сигналлари тарзида ҳамда оптик алоқа 
тизими ёрдамида узатиладиган алоқа. 
Сигналларни узатиш усулига қараб, сим-
ли алоқа ва радио алоқа; узатиладиган 
ахборотларнинг турига қараб, телефон 
алоқа, телеграф алоқа, факсимил алоқа, 
бир вақтнинг ўзида нутқий ва тасвирий 
ахборотларни сақлайдиган ва узатади-
ган видеотелефон алоқа ва бошқаларга 
бўлинади. Узатувчи ва қабул қилувчи 
пунктлар орасида Э.а. ўрнатиш учун уза-
тувчи ва қабул қилувчи аппаратлар, алоқа 
канали, коммутация тизими қурилмалари 
қўлланади. Узатувчи аппарат сигналлар 
(нутқлар, телеграмма матни белгилари, 
перфорацион ленталарга ёзилган белги-
лар ва бошқалар)ни электр сигналлари-
га айлантиради. Қабул қилувчи аппарат 
қабул қилинган электр сигналларини 
қайта эшиттириш учун қулай шаклга кел-
тиради (яна қ. Телеграфия, Телевидение, 
Фототелеграф алоқа).
ЭЛЕКТР АППАРАТЛАР — турли 
қурилмалар, машиналар, механизмлар 
ва бошқаларнинг электр ва ноэлектр 
параметрларини ўзгартириш, ростлаш, 
ўлчаш, назорат қилиш ҳамда уларни 
ортиқча кучланишлардан ҳимоя қилиш 
учун мўлжалланган электр қурилмалар. 
Вазифасига кўра, коммутацион, ишга 
туширувчиростловчи, ростловчи, чеклов-
чи, ўлчовчи, назорат қилувчи турларга 
бўлинади. Иши қандай физик ҳодисага 
асосланганлигига қараб, Э.а.ни электро-
магнит, иссиқлик, индукцион ва бошқалар 
турларга ҳам бўлиш мумкин. Баъзан, 
бир аппаратнинг иши бир неча физик 
ҳодисаларга асосланган бўлади. Автома-
тик ва ноавтоматик Э. а. ҳам фарқланади. 
Э. а. жумласига бошқариш кнопкалари, 
рубильниклар, ажраткичлар, виключа-
теллар (коммутацион Э.а.), контакторлар, 
контроллёрлар, магнитли ишга тушир-
гичлар, реостатлар ва бошқалар (ишга 
туширувчиростловчи Э.а.), ростлагич-
лар, стабилизаторлар ва бошқалар (рост-
ловчи Э.а.), электр реакторлар, эрувчан 
сақлагичлар, разрядниклар ва бошқалар 
(чекловчи Э.а.), ток трансформаторлари, 
кучланиш трансформаторлари (ўлчовчи 
Э.а.) ва бошқалар қурилмалар киради. 
Э.а. электр тармоқларини ҳимоя қилиш 
тизимларида, ишлаб чиқариш жара-
ёнларида қўлланиладиган ишга туши-
ришростлаш қурилмаларида, транспорт 
воситаларида, автоматика ва телемеха-
ника тизимларида, алоқа, радио ва теле-
видение тармоқлари ва бошқалар кўп 
соҳаларда ишлатилади. 

Download 2,2 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   328




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish