O'zbekiston Milliy Ensiklopediyasi indd



Download 2,2 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/328
Sana24.02.2022
Hajmi2,2 Mb.
#207098
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   328
Bog'liq
O zbekiston Milliy Ensiklopediyasi - E harfi

ЭВЕНКЛАР МУХТОР ОКРУГИ
Эвенкия — РФ Красноярск ўлкаси тарки-
бидаги мухтор округ. 1930 йил 10 дек.да 
ташкил этилган. Шарқий Сибирда жой-
лашган. Майд. 767,6 минг км
2
.
Аҳолиси 17,7 минг киши (2002), асо-
сан, эвенк, кет ва руслар, шунингдек
саха, украин ва бошқалар миллат вакил-
лари ҳам яшайди. Шаҳар аҳолиси 29,2%. 
3 маъмурий туманга бўлинган. Маркази 
— Тура шаҳарчаси.
Табиати. 
Э.м.о. 
Ўрта 
Сибирь 
ясситоғлигининг марказий қисмини 
эгаллайди. Округнинг баланд жойи — 
Путорана платоси (энг баланд жойи — 
Камен тоғи, 1701 м). Округда Тунгуска 
тошкўмир ҳавзасининг кўп қисми; Қуйи 
Тунгуска ва Тошлоқ Тунгуска атроф-
ларида темир рудаси, рангли металлар, 
графит, исландия шпати, нефть, газ кон-
лари бор. Иқлими кескин континентал. 
Қиши давомли, совуқ. Янв.нинг ўртача 
т-раси Ванаварада — 26,9°, Турада — 
36,8°. Июлники Турада 15,5°, Ванава-
рада 16,6°. Йиллик ёғин 300—500 мм. 
Вегетация даври шим.да 60 кун, жан.да 
115 кун. Тўнгиб ётган ер кўп. Асосий 
дарёлари — Енисейнинг ўнг ирмоқлари: 
Қуйи ва Тошлоқ Тунгуска. Кўл (шу жум-
ладан, Ессей, Виви, Агата) кўп. Тоғўрмон 
подзоллашган тупроқлар тарқалган. 
Ҳудудининг катта қисми тайга зонасида 
бўлиб, тилоғоч, қорақарағай, чекка шим.
да сийрак ўрмонлар ва йўсинлишайник 
каби тундра ўсимликлари ўсади. Соболь, 
тийин, қўнғир айиқ, росомаха, бурундуқ, 


www.ziyouz.com кутубхонаси
5
ондатра, латча, тулки, бўри, оқ товушқон, 
шим. буғуси, лось, карқур, қур, чил яшай-
ди. Мил.ав. 2-минг йилликда эвенклар 
ҳоз. ҳудудда ўрнашганлар. Уларнинг асо-
сий машғулотлари овчилик, буғучилик, 
балиқ овлаш бўлган. 17-асрнинг 1-яр-
мида Э.м.о. ҳудудини Россия эгаллади. 
Шундан кейин ясоқ солиғи жорий этил-
ди, талончилик сиёсати оқибатида туб 
аҳолининг асосий қисми қирилиб кет-
ди. 1930—32 йилларда геологлар топган 
тошкўмир, исландия шпати, қурилиш ма-
териаллари ва туз каби фойдали қазилма 
конлари асосида саноат ишлаб чиқариш 
вужудга кедди. Э.м.о. ҳудудида Путорана, 
Тунгус, марказий Сибирь қўриқхоналари 
бор.
Э.м.о.да 
озиқ-овқат, 
ўрмон, 
ёғочсозлик, целлюлоза-қоғоз, электроэ-
нергетика, ёқилғи, полиграфия, машина-
созлик ва металлсозлик, кончилик сано-
атлари ривожланган. Округнинг асосий 
хўжалик тармоклари — мўйначилик ва 
буғучилик. Э.м.о. Красноярск ўлкасида 
тайёрланадиган мўйнанинг 13% ни (со-
боль, кумушрангқора тулки, оқ сувсар, 
тийин, ондатра) беради. Мўйна тайёр-
лашнинг 55% ни ов маҳсулотлари, 45% 
ни даррандачилик ташкил қилади. Дар-
рандачилик фермаларида қора тўлки 
ва кўк тулки боқилади. Красноярск 
ўлкасидаги буғуюшг У
3
қисмига яқини 
Э.м.о. ҳиссасига тўғри келади. Кончилик 
р-нларида буғу яйловлари деградацияга 
учраган. Табиий шароити аҳоли яшаши 
учун анча ноқулай. Сут чорвачилиги ва 
деҳқончилик (картошка, сабзавот), балиқ 
овлаш ривожланган.
Қуйи Тунгуска ва Тошлоқ Тунгуска 
дарёларида кема қатнайди. Авиатран-
спорт ривожланган. Қаттиқ қопламали 
автомобиль йўллари уз. 117 км. Буғу 
транспорти катта аҳамиятга эга. Округ 
ўлкашунослик музейи, театр фаолият 
кўрсатади.

Download 2,2 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   328




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish