O‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti

Individual yondashuv tarbiyachidan quyidagilarni talab qiladi:

• 
  tarbiyalanuvchi temperamentining individual xususiyatlarini, qarashlarini doimiy o‘rganib borish va yaxshi bilish;
  
• 
  tafakkurining shakllanganlik darajasi, motivlari va qiziqishlari, hayotga va mehnatga munosabatlari to‘g‘risida aniq tasavvurga ega bo‘lish;
  
• 
  har bir tarbiyalanuvchining istiqboldagi rivojlanishini ta’minlash maqsadida ularni imkoniyatlari darajasida tarbiyaviy tadbirlarga jalb etib borish;
  
• 
  tarbiyalanuvchining shaxsiy faolligidan samarali foydalanish;
  
• 
  o‘zini-o‘zi tarbiyalashga katta e’tibor berish, bu borada tarbiyalanuvchiga amaliy yordam ko‘rsatish;
  
• 
  mustaqillik, tashabbuskorlik kabi fazilatlarni rivojlantirib borish;
  
• 
  o‘smirlarning ta’lim jarayonida, sportda o‘z kuchi va imknoniyatlarini zo‘riqishlardan saqlagan holda me’yorda safarbar etishlariga erishish;
  
• 
  bir tarbiyalanuvchiga nisbatan qo‘llaganda yaxshi samara beradigan metod boshqaga nisbatan kutilgan natija bermasligini nazarda tutish;
  
• 
  bugungi kunda yoshlarning axborotlarni olish imkoniyatlari oshganligi natijasida ularning dunyoqarashi kengayib borayotganligini inobatga olib, o‘zi ustida betinim ishlash, siyosat san’at va madaniyatga oid bilimlarini boyitib borish;
  
• 
  individual yondashuv tamoyili faqat tarbiyasi og‘ir bolalargagina emas, barcha tarbiyalanuvchilarga nisbatan amal qilish lozim.
  

6 . Bu ta’lim-tarbiya jarayonining yakuniy natijasi oila, maktab mahalla, davlat va nodavlat notijorat tashkilotlarining hamkorligi darajasiga bog‘liq bo‘lishdan bizni ogoh qiluvchi tamoyildir. Bolalikda oilaning tarbiyaviy ta’siri kuchli bo‘lib, keyinroq maktabda ta’limning boshqa turlarida muhitning, pedagoglarning va tengdoshlarning ta’siri kuchayib boradi. Ammo oila, maktab, mahalla yoshlar tarbiyasini o‘zaro hamkorlikda amalga oshirmas ekan, bu borada kutilgan natijalarga erishish qiyin.
Ushbu tamoyilni ro‘yobga chiqarishda quyidagi jihatlarga e’tiborni qaratish maqsadga muvofiq:

• 
  ota-onalar farzandlarining individual-psixologik xususiyatlarini yaxshi bilishadi. Shu boisdan pedagog o‘z faoliyatida birinchi navbatda o‘quvchi yoki tarbiyalanuvchining ota-onasi bilan aloqani mustahkamlashi va yaqin hamkorlik qilishi muhim;
  
• 
  pedagogik faoliyatda sinf jamoasining tarbiyaviy ta’siridan ham samarali foydalanish, o‘quvchilar o‘rtasida o‘zaro ishonchga asoslangan do‘stona munosabatlarni yo‘lga qo‘yish lozim;
  
• 
  ushbu tamoyilni amalga oshirish uchun pedagoglar yagona ta’sir tizimini sinfdan va maktabdan tashqari o‘tkaziladigan tarbiyaviy tadbirlarda ham joriy etishlari zarur;
  
• 
  maktab, sinf (guruh) rahbari, oila, mahalla, davlat va nodavlat notijorat tashkilotlari bilan yo‘lga qo‘yilgan hamkorlik aloqalarini muvofiqlashtirib borish maqsadga muvofiq.
  

Ushbu tamoyil to‘g‘risida so‘z yuritar ekanmiz, bu borada Birinchi Prezidentimiz Islom Karimovning quyidagi so‘zlarini keltirish o‘rinlidir: “Maktab, ta’lim-tarbiya masalasi davlat va jamiyat nazoratida bo‘lishi Asosiy qonunimizda belgilab qo‘yilgan. Shu bilan birga, bu keng jamoatchilik ishtiroki va qo‘llab-quvvatlashini talab qiladigan umummilliy masaladir”.
Tarbiyaning yosh avlodni jamiyat talablari asosida shakllantirishdan iborat asosiy maqsadiga erishish uchun bola shaxsining har tomonlama – axloqan, jismonan va aqlan barkamol, mehnatsevar inson bo‘lib yetishishiga erishish zarur. Bu vazifalarni amalga oshirish uchun pedagogika fanida tarbiya jarayoni shartli ravishda turlarga bo‘linadi.
Tarbiyaviy ishlarning xususiyatiga va yo‘nalishiga ko‘ra turlarining o‘ziga xos jihatlariga qisqacha to‘xtalib o‘tsak. Tarbiyaning tarbiyachi – tarbiyalanuvchi o‘rtasidagi munosabatlari hamda institutsional belgilari bo‘yicha turlarini mustaqil ravishda o‘rganamiz va amaliy mashg‘ulotda ularni batafsil tahlil qilamiz.