O‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti axmamat jumayev, surayyo sharipova ijtimoiy pedagogika



Download 440,66 Kb.
bet83/112
Sana14.04.2023
Hajmi440,66 Kb.
#928516
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   112
Bog'liq
Ijtimoiy pedagogika

Biologik oqibatlari – bu inson faolligini keskin pasayib borishi, shaxsning energetik imkoniyati kamayishi, qiziqish, orzu-havaslari, biologik talablari so‘nadi (ovqat yeyish, uyqu) bola organizimining chidamliligi pasayishi va holsizlanishi.
Ijtimoiy-psixologik oqibatlari – bu bola shaxsiy ma’naviy-axloqiy buzilishi. Narkotiklarga bo‘lgan talabdan boshqa hamma talablari, qiziqishlari avval pasayadi, keyin esa butunlay qadr-qimmatini yo‘qotadi. Jamiyat bilan ijtimoiy-foydali aloqalari uzilishi sodir bo‘ladi. Befarq, loqaydlik holatiga tushadi, o‘rtoqlaridan ajraladi, o‘qishni hohlamaydi va o‘qiy olmaydi, oxir-oqibatda tekinxo‘r kimsaga aylanadi.
Kriminal oqibatlari – narkoman o‘zining ehtiyoji, qiziqishini qondirish uchun avvaliga o‘qish yoki ishdan qolishga odatlanadi, keyin esa umuman tashlab yuboriladi, narkotiklarni doimiy sotib olishga mablag‘i yetmayotganligi sababli narkoman noqonuniy yo‘llar bilan ularni sotib olishga harakat qiladi, ko‘pincha o‘g‘irlik bosqinchilik talon-taroj yo‘li bilan puli bo‘lmaganda narkoman maqsadiga erishadi, har qanday ishga tayyor bo‘ladi, hech narsa uni to‘xtata olmaydi, bu yerda asosiy sabab hayotdan qoniqmaslikdir, pastkashlangan ba’zi narkomanlar daydilik bilan kun o‘tkazadilar, tekinxo‘r hisoblanadilar.
Yuqorida ta’kidlaganimizdek, alkogolizmning bir necha belgilari mavjud. Tibbiy nuqtai nazardan alkogolizm surunkali kasallik bo‘lib, davolanishi zarur. Ijtimoiy jihatdan alkogolizm - shaxsni deviant (xulqiy og‘ishganlik) hulq-atvorining shakli bo‘lib, shaxsni ijtimoiy degradasiyalash, spirtli ichimlikka qarshi davolash patologiyasi bilan xarakterlanadi.
Alkogolizm rivojlanishining boshlang‘ich bosqichida inson alohida kasalmand ahvolga tushadi. Doimiy ravishda spirtli ichimliklarni iste’mol qilish natijasida kasallik rivojlanib ichkilikbozlik deb nomlanuvchi holatga olib keladi. Bu ikki ichkilikbozlik va alkogolizm holati bir-biri bilan o‘zaro aloqador bo‘lib, quyidagi holatlarga sabab bo‘ladi: jinoyatchilik, huquqbuzarlik, ijtimoiy parazitizm (tanballik), ma’naviy ahloqsizlik, hulq-atvor buzuqligi, o‘z-o‘zini o‘ldirish. Bolalar alkogolizmiga 18 yoshgacha bo‘lgan o‘smirlardagi kasallikning birinchi ko‘rinishlari kiritiladi. Kattalarga nisbatan bolalar alkogolizmi bir qator o‘ziga xos xususiyatlarga ega.
Kasallikning og‘ir kechishi. Bu bola organizmining shakllanish bosqichida turganligi bilan organizmning asab tizimi alkogol ta’siriga qarshi kurasha olmasligi natijasida organizm va asab tizimini buzuvchi, og‘ir tuzatib bo‘lmaydigan jarayonga sabab bo‘lishi bilan ifodalanadi.
Davolashning kam samaraliligi. Voyaga yetmaganlar o‘rtasidagi ichkilikbozlik xulqiy og‘ishganlik bilan uzviy bog‘liqdir. O‘smir uchun alkogolizmning eng asosiy xavfliligi shundaki, u o‘z-o‘zini nazorat qilish xususiyatini bo‘shashtiradi. Ichkilikbozlik va jinoyatchilik o‘rtasidagi o‘zaro aloqadorlik bir qator illatlarga sabab bo‘ladi:

  • Voyaga yetmaganlar ko‘pgina jinoyatlarni mast holatda sodir etadilar (22 % o‘g‘rilik, 76 % bezorilik, 6 % zo‘ravonlik, 56% bosqinchilik). Ko‘pgina zo‘ravonlik holatlari (agressiv) mastlikda sodir etiladi. Bu holat-mastlik odatiy sharoitdagi ijtimoiy hulq-atvor ko‘nikmalarining yo‘qolishiga sabab bo‘ladi;

  • ko‘pgina jinoyatlar spirtli ichimliklar sotib olish uchun mablag‘ga ega bo‘lish maqsadida sodir etiladi;

  • ichkilikbozlik voyaga yetmaganlarda ko‘pgina jinoyatlarni sodir etishga intilish (kriminologiyada «mast motivasiya» atamasi mavjud);

  • ichkilikbozlik (kriminal) jinoyatchilik holatlarining vujudga kelishiga sabab bo‘ladi;

  • ichkilikbozlik voyaga yetmaganlarning jamiyatdan xulqiy og‘ishgan tengdoshlari guruhlariga qo‘shilishlarida vosita sifatida namoyon bo‘ladi;

  • ichkilikbozlik voyaga yetmaganlarni jinoyatchilik faoliyatiga qo‘shilib qolishlariga sabab bo‘lib, uni ko‘pincha katta yoshdagilar tashkil etadi.

Bolalarni ma’naviy tarbiyalash va rivojlantirishning muhim shartlari oilaviy munosabatlarning ma’naviy-emosional tomonlari hisoblanadi. Boshqa oilalarga nisbatan bolalar ko‘proq spirtli ichimlik iste’mol qilishni boshlaydigan oilalarning bir necha turlari mavjud:


  1. Download 440,66 Kb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   112




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish