O’zbek xalq kuylarining shakllari. Mundarija: Kirish I bob. O’zbek xalq kuylarining shakllari

O’zbek musiqasi paydo bo’lishi

O’zbek xalqi o’z ildizlari bilan qadim-qadim zamonlarga borib taqaladigan musiqa merosi , xilma xil musiqa janrlari hamda boy tasvir vositalari bilan bizning davrimizgacha yetib kelgan.Bundan tarixiy manbalar ,boy va betakror qadimiy obidalar xabar beradi.o’zbek xalq musiqasi yillar davomida o’rganilib kelinmoqda .Masalan,o’zbek musiqa merosini to’plash va nota vositasidan nashr etilishida V.M.Uspenskiy, Yunus Rajabiy, Ilyos Akbarov, M.Yusupovlarning mehnati beqiyosdir.
O’zbek xalq musiqasini yozib olish va qayta ishlash, ilmiy nazariy, tadqiqot o’tkazishda mutaxassis olimlar ,jumladan ,etnomusiqashunoslar-F.Karamatov, R.Abdullayev , S.Begmatov, olib borgan etnografik ekspeditsiya xizmatlari katta .
O’zbek musiqasi madaniyati ikki qatlamga bo’linadi;
1.Xalq musiqasi.
2.Og’zaki an’anadagi professional musiqa .
O’zbek musiqa merosinining ko’rsatib o’tilgan har ikki qatlami asrlar davomida og’zaki an’ana tarzida, yani nota yozuvlarsiz, og’zaki ijod etish , og’zaki o’rganish va ijro etish orqali yetib keladi. Olimlar musiqa merosining ana shu tabiatning inobatga olgan holda xalq musiqasi folklorining bir turi aniqrog’i-xalq og’zaki ijodi sifatida tariflaydilar va unga nisbatan musiqiy folklori tushunchasini qo’llaydirlar .
Musiqa tarixi musiqaning paydo bo’lishi masalasida turli ilmiy farazlar vujudga kelgan. O’zbekistonda musiqani asosan xalq og’zaki va an’anadagi profisional musiqa qadimdan rivojlanib kelgan. Xalq musiqasida asosoan lapar, terma qo’shiqlar turli xil marosim, maishiy, mehnat, o’yin, raqs, lirik, nasihatomusva boshqalar, ogzaki an’anadagi o’zbek profisional musiqasida esa doston, katta ashula, ashula, maqom, cholg’u yo’llari kabi janrlar mavjud. O’zbek musiqa merosida 4 ta asosiy mahalliy uslubni farqlash mumkin;
20-asrda o’zbek va boshqa O’rta Osiyo xalqlari musiqa merosini yozib olish va o’rganish bo’yicha muhim ishlar bajariladi, yuzlab nota to’plamlari nashr etiladi.
O’zbekistonda avvalari bo’lmagan yangi opera, balet, simfonik musiqa, janrlari vujudga keldi