O`zbek tili va adabiyotini o`qitish metodikasi

Savol va topshiriqlar:

1. Badiiy asar tili tushunchasiga nimalar kiradi?

2. Badiiy asar tilini tahlil qilishda nimalarga e’tibor berish kerak?

3. Badiiy asar tilini tahlil qilishda uzviylik va uzluksizlik tamoyili qanday namoyon bo‘ladi?

4. Bitta mumtoz, bitta zamonaviy hamda bitta folklor asarini tanlab, ularning tili haqida o‘z mulohazalaringizni yozma tarzda ifodalashga harakat qiling.


Inshoga material to‘plash, reja tuzish va yozish muhim didaktik tadbir sifatida

1- topshiriq.
1. «Insho» so‘zining ma’nosini bilasizmi? Uni «O‘zbek tilining izohli lug‘ati»dan toping va daftaringizga ko‘chirib oling.

2. «Har bir insho, qoida bo‘yicha, bir-biriga uzviy bog‘liq bo‘lgan uch bo‘lim: kirish, asosiy qism va xulosadan iborat bo‘ladi.

Kirish qismida inshoning maqsadi, asosiy qismda yoritish lozim bo‘lgan masala, ya’ni asar yaratilgan davr, uning mavzu qamrovi, yozuvchi ijodining o‘ziga xos tomonlari to‘g‘risida qisqacha ma’lumot beriladi. Inshoning ikkinchi – asosiy qismida mavzu bo‘yicha to‘plangan materiallar yoritiladi. Ushbu qismda obrazga to‘liq xarakteristika beriladi., asar g‘oyasi, mavzusi yoritiladi, yozuvchi mahorati, umuman, mavzuda ilgari surilgan masala osiladi.

Inshoning xulosa qismida, qoida bo‘yicha, asosiy qismda bayon etilgan fikrlar umumlashtiriladi, shaxsiy xulosalar bildiriladi»¹⁰⁹.

3. Mustaqillik kuniga, Bahor fasliga, qizlar bayramiga, O‘qituvchi va murabbiylar kuniga, Navro‘z bayramiga bag‘ishlangan insholar tanlovi uchun mavzu va shiorlar tanlang. Fikringizni izohlang.

4. Ularning har biri uchun sodda rejalar tuzing.

5. Insho mavzusiga oid epigraflar tanlashga harakat qiling.
II.

Quyidagi insho namunalari Nizomiy nomidagi TDPUda o‘tkazilgan «Bu muqaddas vatanda azizdir inson» mavzusidagi ko‘rik tanlovga taqdim etilgan. Ulardan pedagogik-metodik maqsadlarda ayrim o‘zgarishlar bilan foydalanamiz.

1. Quyidagi insho namunuasi bilan tanishib chiqing. Uning nomlanishi, mazmuni, tuzilishi, ifoda xususiyatlari haqida mulohazalaringizni bildiring.