O`zbek tili va adabiyoti kafedrasi аrеаl lingvistikа fanidan mаgistrаturа 1-kurs uchun

MUSTAQIL TA’LIM MASHG‘ULOTLARI

Talabalar auditoriyada olgan nazariy bilimlarini mustahkamlash va ko‘nikma hosil qilish uchun mustaqil ta’lim tizimiga asoslanib, fanga berkitilgan mutaxassislar rahbarligida mustaqil ish bajaradilar.

Bunda ular o‘tilgan mavzularni tahlil va talqin etadilar; qo‘shimcha adabiyotlar hamda internet saytlaridan foydalanib, referatlar va ilmiy ma’ruzalar tayyorlaydilar, amaliy va seminar mashg‘ulotlari mavzusiga doir uy vazifalarini bajaradilar, ko‘rgazmali qurollar va slaydlar tayyorlaydilar.
Mustaqil ta’lim topshiriqlarini bajarish o‘quv dasturiga asoslangan holda quyidagi mavzularda tayyorgargarlik ko‘rish rejalashtiriladi:

№	Mustaqil ta’lim mavzulari	Ajr. soat
1	Areal lingvistika haqida umumiy ma’lumot	2
2	Areal lingvistikaning o‘zbek tilshunosligidagi o‘rni	2
3	Areal lingvistika fanining o‘rganish obyektlari	2
4	Areal tilshunoslik va tilning hududiy tarqalishi	2
5	Areal lingvistikaning shakllanishi va uning o‘rganilish tarixi	2
6	Fanning asosiy muammolari hamda hozirgi holati	2
7	Izoglos (dialektologik xaritada ma’lum bir tilda so‘zlashuvchi hududlar chegarasi), uning tarqalishi va tasnifi	2
8	Ma’lum bir tilning paydo bo‘lishi, uning hududiy tarqalishi, unga sabab bo‘lgan iqtisodiy, siyosiy, etnografik va madaniy omillar.	2
9	Hududiy yaqin bo‘lgan tillarning o‘zaro munosabati va ularning bir-biriga ta’siri	2
10	Areal lingvistika fani muammolarining tilshunoslikning boshqa sohalar bilan kesishuvi	2
11	Hududiy yaqin tillardagi o‘zaro ta’sir doirasi mavjud o‘tish zonalari, ya’ni vibratsion zonalarning hosil bo‘lishi	2
12	Lingvistik noturg‘unlikning kelib chiqish sabablarini tahlil qilish	2
13	Tarixiy, tasviriy, qiyosiy tadqiqotlar olib borish natijasida to‘plangan materiallarni hujjatlashtirish va xaritalashtirish	2
14	Ikki qo‘shni lahjalar va tillar orasidagi chegara va ularning kengayish xususiyatlari.	2
15	Asta-sekinlik bilan rivojlanuvchi til davomiyligi tamoyilini aniqlash va tahlil qilish	2
16	O‘zbek tili areal lingvistikasining shakllanishi.	2
17	Mahmud Koshg‘ariyning “Devonu lugat it-turk” asarida turkiy tillar taraqqiyoti va tarqalish ko‘lami	2
18	Til taraqqiyotining hududiy kengayishi. Geografik chegaradosh tillar.	2
19	Areal lingvistikaning etnolingvistika, sotsiolingvistika va tipologiya bilan bog‘liqligi.	2
20	Madaniy va tarixiy maydon tushunchasi va uning taqsimlanish tamoyillari	2
21	O‘tish maydonlarinmg hosil bo‘lishi va ularning mustaqil tillarga bo‘lgan ta’sir doirasi.	2
22	Atlas xaritalar asosida ma’lum tilning tarqalish ko‘lamini o‘rganish Uning qo shni tillar bilan yaqinlik darajasi.
23	O‘zaro ta’sir doirasidagi sheva, lahja va tillarning farq qiladigan ba’zi dialektal frazeologiya hamda uning dialektlararo qo‘llanishi.	2
24	O‘zaro ta’sir doirasidagi tillarning so‘z turkumlari va ularga xos xususiyatlar.	2
25	Tebranish ta’sir doirasidagi sheva, lahja va tillarda sintaksis. Ulardagi so‘z birikmasi va gaplarning o‘ziga xosliklari.	2
26	Tebranish hududidagi tillarning fonetik belgilari. Tillardagi undosh fonemalar va fonetik hodisalar talqini.	2
27	O‘zaro ta’sir doirasidagi tillarning farq qiladigan ba’zi xarakterli lug‘aviy xususiyatlari: antonim, omonim, sinonim, ko‘p ma’noli, eskirgan, tarixiy so‘zlar va neologizmlarning o‘ziga xosligi.	2